ضرورت نگاه فراملي به امنيت انرژي

بازارهاي جهاني نفت شاهد تغييرات عميقي است كه پيش تر تجربه نشده و نمي توان آن را صرفاً در قالب چرخه مرسوم و تاريخي اقتصادي و گاه سياسي- ژئوپليتيكي ناشي از تعامل بين عوامل بنيادين و غيربنيادين بازارهاي نفت مورد بررسي قرار داد. امروزه جهان و شرايط اقتصادي حاكم بر آن نسبت به آنچه در سي سال پيش حاكم بوده، چه از بعد ژئواكونوميكي و چه از بعد ژئوپليتيكي تغييرات اساسي داشته و بازيگران جديدي وارد عرصه شده اند كه بازي در صفحه شطرنج اقتصاد جهاني را تغيير داده اند. به تناسب آن، بازارهاي انرژي نيز اين روند گذار را با ورود بازيگران جديد طي مي كنند. به اين ترتيب، ديگر نمي توان الگوهاي گذشته را براي فعاليت هاي حال و آينده صنعت نفت و امنيت انرژي جهان به كار گرفت. با اين وجود، هنوز دولت ها امنيت انرژي خود را با رويكرد واقع گرايي و در چارچوب مضيق امنيت ملي تعريف مي كنند، اين در حالي است كه بسياري از موضوعات مرتبط با امنيت انرژي مثل سرمايه گذاري در بخش انرژي، انتقال فناوري، تغييرات آب و هوايي، فقر انرژي و ديگر ابعاد توسعه پايدار ماهيت فراملي دارند. از سوي ديگر، عوامل مشترك متعددي بين امنيت انرژي توليدكنندگان و مصرف كنندگان وجود دارد كه باعث به هم پيوستگي امنيت عرضه و امنيت تقاضا مي شود. از اين رو، با توجه به اينكه حكمراني بهينه در مورد امنيت انرژي ابعاد فراتر از مرزهاي جغرافيايي هر كشور دارد، اين مقاله در پي تبيين شرايط حاكم بر امنيت انرژي بازيگران اصلي از طريق راهبرد مطالعه موردي و بررسي روابط علي مطرح شده در تعريف امنيت انرژِي از سوي هر كدام از آنها و در نهايت معرفي يك پارادايم امنيتي جايگزين براي سياست هاي انرژي در چارچوب يك مرجع بين المللي حكمراني انرژي مي باشد.