ارزيابي هيبريدهاي ديپلوئيد با فرم ريشه صاف و گرد (Broad elliptic) در چغندرقند

چغندرقند ريشه اي مخروطي شكل دارد كه در زمان برداشت انتهاي آن شكسته و در زمين باقي مي ماند لذا ميزان قابل توجهي از محصول ريشه و به تبع آن محصول قند از بين مي رود. ضمناً خاك مزرعه نيز در شيارهاي جانبي ريشه باقي مانده و همراه آن به كارخانه قند حمل مي گردد. در مناطق آلوده به نماتد و ريزومانيا خاكي كه با ريشه چغندرقند جابجا مي شود موجب گسترش اين بيماري ها مي شود. گسترش بيماري از يكسو و نيز اتلاف عملكرد ريشه از سوي ديگر محققين را بر آن داشت كه بدنبال تهيه هيبريد هايي با فرم ريشه صاف و گرد باشند تا ميزان خسارت و انتقال آلودگي به حداقل برسد. در اين تحقيق از فاميل هاي فول سيب دو جمعيت F2 با كد هاي 27102 و 27131 با فرم ريشه صاف و گرد جهت تهيه هيبريد استفاده شد. پايه مادري مورد استفاده (سينگل كراس 231*261) از صفات كمي و كيفي مطلوبي برخوردار بود. ارقام هليكس و رسول بدليل دارا بودن عيار قند بالا، راندمان استحصال مناسب و فرم ريشه مطلوب به عنوان شاهد در اين آزمايش مورد استفاده قرار گرفتند. هيبريدهاي بدست آمده در يك آزمايش شامل 16 رقم و درقالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با چهار تكرار در دو منطقه كرج و مغان مورد مقايسه قرار گرفتند. با توجه به نتايج بدست آمده، تجزيه باي پلات و تجزيه خوشه اي برمبناي ميانگين صفات كمي و كيفي، هيبريدها به پنج گروه تقسيم شدند. برمبناي صفات ظاهري ريشه ( صافي ، فرم و يكنواختي ريشه) و نيز صفات كمي و كيفي (عملكرد ريشه ، عملكرد شكر ، عيار قند و راندمان استحصال) هيبريدهاي (261*231) * 27102-S1.25 ، (261*231) * 27102-S1.44 و (261*231) * 27131-S1.3 كه به ترتيب 84/83 ، 68/80 و 28/71 تن در هكتار عملكرد ريشه داشتند به عنوان بهترين هيبريدها شناخته شدند.