شكل‌گيري و عملكرد حزب اتّفاق و ترقّي در مجلس دوم شوراي ملّي

The formation and function of the Unity and Progress party’s in the second National Parliament

اوّلين احزاب رسمي هم‌زمان با دوره دوم مجلس شوراي ملّي ايجاد شدند. با شروع مجلس دوم فعّاليت احزاب، جنبه رسمي به خود گرفت. در اين مجلس، چهار حزب به نام‌هاي دموكرات، اعتداليون و اتّفاق و ترقّي و ترقّي‌خواهان وجود داشت و هريك عملكرد متفاوتي از خود نشان دادند. عملكرد متفاوت احزاب به همراه ابهام در نقش آن‌ها در ساختار سياسي، باعث مي شد تا ايشان روش‌هاي مبارزاتي متفاوتي را پيش بگيرند. تلاش جهت تحقق اهداف از طريق قانون‌گذاري، سعي در نفوذ در كابينه‌ها و در دست گرفتن قدرت اجرايي و ترور، از شيوه‌هاي دستيابي احزاب به اهداف بوده است. اگرچه بررسي احزاب و جريان‌هاي سياسي در مجلس دوم مورد تحقيق قرار گرفته است، امّا تاكنون تلاشي براي تبيين شكل‌گيري و عملكرد حزب اتّفاق و ترقّي، صورت نگرفته است. پاسخ به اين پرسش‌ها كه حزب اتّفاق و ترقّي چگونه تاسيس شد؟ و تعامل آن با ساير احزاب و مردم چگونه بود؟، از پرسش‌هاي اساسي اين پژوهش است كه مبتني بر منابع كتابخانه‌اي و مطبوعات مرتبط بدان پرداخته شده است.