مطالعه نقوش سفالينه‌هاي معاصر روستاي كلپورگان سراوان با رويكرد انسان‌شناسي هنر

Study on Motifs in Contemporary Potteries of Kalpurgan Village in Saravan with Art Anthropology Approach

سفالينه‌هاي روستاي كلپورگان سراوان به‌عنوان ميراث‌دار هنر كهن و ارزشمند سفالگري در سرزمين بلوچستان ايران مطرح‌اند. اين سفالينه‌ها، از گذشته تا حال، صرفاً به‌دست زنان هنرمند اين منطقه ساخته مي‌شوند و متاثر از باورها و اعتقادات قوم بلوچ، هم‌چنين روان زنانه هنرمند، داراي فرم‌ها و نقوشي منحصر‌به‌فردند كه اگر چه در نگاه اول ساده و ابتدايي به نظر مي‌رسند اما از لحاظ تجسمي و بصري داراي ساختاري منسجم بوده و جدا از آن داراي معاني و مفاهيمي‌اند كه لازم است مورد بررسي قرار گيرد. هدف از اين مقاله مطالعه انسان‌شناختي سفال اين منطقه غني از ارزش‌هاي فرهنگي است تا از اين رويكرد بتوان به شناخت و دسته‌بندي نقوش تزييني سفالينه‌هاي معاصر روستاي كلپورگان دست يافت. از اين روي اين پژوهش به‌دنبال پاسخگويي به اين پرسش اصلي است كه سفالينه‌هاي معاصر كلپورگان از منظر زيبايي‌شناسي و معناشناسي داراي چه ويژگي‌ها و شاخصه‌هايي هستند. با توجه به رويكرد انسان‌شناسي هنر، در اين پژوهش روش تحقيق به‌صورت توصيفي-تحليلي از نوع مردم‌نگاري است و فرايند انجام تحقيق شامل روش مردم‌نگاري به‌عنوان روش تحقيق و روش ميداني به عنوان روش گردآوري اطلاعات مي‌باشد. از جمله يافته‌هاي اين پژوهش مي‌توان به تفسير سه بعد مهم زيبايي‌شناسي، كاركرد‌شناسي و معناشناسي در سفالينه‌هاي كلپورگان اشاره كرد كه در قالب شاخصه‌هايي مانند فرم، بازنمايي، كاركرد و سبك معنا پيدا مي‌كند. نقوش سفالينه‌هاي كلپورگان براساس اين مطالعه فرهنگ‌بنيان، كاركردهاي نمادين، ارجاع از طبيعت، هويتي و آييني و مذهبي داشته و براساس الگوهاي زيبايي‌شناختي از گذشته‌هاي دور تاكنون و از نسلي به نسل ديگر منتقل شده‌اند. جنسيت به‌عنوان يك عامل مهم و اساسي در فرايند كنش سفالگري و نقوش آن قابل طرح است.

Potteries of Kalpurgan village in Saravan are considered to be the keepers of the ancient heritage and art of pottery in the land of Iranian Baluchistan. These potteries, old and new, are made by the women of this region, and are influenced by the beliefs and faith of the Baluch race; the female artistic spirit gives them a unique form and design. Without any doubt, the review of these rich motifs will be influential in the continuity of their value, and also the origin and identity of the Baluch race. The purpose of this paper is anthropological study of the pottery of this region that is rich in cultural values. Although this paper want to identify and classify motifs in contemporary rural Kalpourgan potteries. Thus, this study seeks to answer the main question that what are the characteristics and features in contemporary potteries in terms of aesthetics and semantics. According to the art anthropology approach in this study, we chose ethnography and ethnology as our research method and In the process of this research, Data and Information is collected with field method. One important findings of this research is to interpret the three dimensions of aesthetics, pragmatics and semantics in Kalpuregan potteries that have been investigated In terms of parameters such as form, style and usage. According to this cultural based study, motifs of Kalpuregan potteries have symbolic, referral of nature, Identity, ritual and religious functions and According to the ancient aesthetic patterns has been transmitted from generation to generation. Gender plays a major and basic role in action process of these potteries and its motifs.