تجزيه مسير و رگرسيون ريج عملكرد و اجراي عملكرد سويا تحت رژيم هاي مختلف آبياري

عملكرد دانه يك صفت كمي و تحت تاثير محيط بوده و وراثت پذيري پاييني دارد. بنابراين، انتخاب گياهان زراعي براي عملكرد دانه بدون كنترل محيط، مي تواند غير قابل اطمينان باشد. هدف از اين كار، مطالعه ارتباط بين عملكرد دانه و اجزاي عملكرد با استفاده از تجزيه مسير و مدلسازي از طريق رگرسيون ريج براي پيش بيني عملكرد دانه بود. بر اين اساس آزمايشي با طرح اسپيليت پلات بر پايه طرح بلوكهاي كامل تصادفي در سه تكرار در سال زراعي 1384 انجام شد. كرتهاي اصلي به چهار سطح آبياري پس از 3± 60 ، 3± 80 ، 100±3 و 3± 120 ميلي متر تبخير از تشتك تبخير كلاس A )به ترتيب از I1 تا I4 ( و كرتهاي فرعي به دو رقم سويا ) هاك و زان( اختصاص يافتند. در اين مطالعه اجزاي عملكرد ركن اصلي آزمايش را تشكيل مي دادند كه عبارت بودند از: تعداد نيام در گياه ) x1 (، تعداد دانه در نيام ) x2 (، تعداد دانه در گياه ) x3 (، تعداد گر ههاي بارور در گياه ) x4 ( و وزن صد دانه ) x5 (. ضرايب همبستگي پيرسون و تجزيه مسير اجزاي عملكرد x1 تا x5 بر روي عملكرد دانه ) Y( نشان داد كه مه مترين اثرات غير مستقيم روي عملكرد دانه، اثر تعداد نيام در گياه x1( ( از طريق تعداد دانه در گياه ) x3 ()ضريب 29 / 0( ، تعداد نيام ) x1 ( از طريق تعداد گره هاي بارور ) x4 ( )ضريب 24 / 0( و تعداد دانه در گياه ) x3 ( از طريق تعداد نيام x1 )ضريب 24 / 0( بودند. تمامي ضرايب رگرسيوني بجز x2 )تعداد دانه در نيام( كه در دو سطح آبياري I1 و I4 مثبت بودند. نتايج نشان داد كه صفت تعداد دانه در نيام) x2 ( در گياه زراعي سويا به مقدار آب مصرفي بسيار حساس بوده بطوري كه در مقادير حداكثر و حداقل آبياري، مقدار آن با عملكرد رابطه معكوس داشت. در اين مطالعه يك مدل نمايي براي محاسبه عملكرد با استفاده از اجزاي عملكرد تحت تاثير رژيم هاي مختلف آبياري ارائه شد. اين مدل از لحاظ آماري قابل اطمينان است. در آزمايش حاضر مشخص است كه كنترل ژنتيكي عموم يتر از كنترل محيط براي x1 تا x5 است. بنابراين، تصور م يشود كه x3 ،x1 و x4 تحت كنترل ژنتيكي و x2 و x5 تحت كنترل محيط است.