سنجش و رتبه بندي محلات شهري در نماگر هاي شهر پياده مدار (مطالعه موردي: شهر اردبيل)

شهرنشيني شتابان در ايران و افزايش استفاده از خودروي شخصي، عرصه عمومي شهر را براي حضور پيادگان، محدود و دشوار كرده است. با بروز مشكلات ناشي از تسلط خودرو،، ايجاد «شهرهاي پياده مدار»، از سوي مديران و برنامه ريزان شهري مورد توجه جدي قرار گرفته است. با توجه به اينكه، هرگونه برنامه ريزي، مستلزم مسئله يابي و سنجش وضعيت است، لذا، ضروري است تا از معيارها، نماگرها، روش ها و ابزارهاي علمي مناسب، استفاده شود. هدف اصلي اين پژوهش، سنجش وضعيت موجود و رتبه بندي محلات شهر اردبيل از نظر ويژگي هاي شهر پياده مدار است. اين پژوهش، از نوع توصيفي- تحليلي است. براي گردآوري داده هاي خام، از فرم محقق ساخته استفاده شده است. از 64 نماگر در قالب 5 معيار اصلي، براي سنجش، رتبه بندي و تحليل محلات 44 گانه شهر ااستفاده شده است. با استفاده از روش كوكران 395 نمونه به عنوان حجم نمونه انتخاب شد ه و براي اطمينان از 400 نمونه در سطح محلات فرم داده ها، تكميل شده است. نتيجه آزمون پايايي، به روش آلفاي كرونباخ، 0.88 به دست آمده است كه پايايي ابزار پژوهش را تاييد مي كند. از روش ضريب پراكندگي (CV) و مدل ويكور (VIKOR) در محيط سامانه اطلاعات جغرافيايي (GIS) براي تجزيه وتحليل و رتبه بندي محلات استفاده شده است. نتايج روش ضريب پراكندگي نشان مي دهند كه مقدار اين ضريب در بيش از 87 درصد نماگرها، بيشتر از 100 است. از اين نظر، توزيع نماگر هاي پياده مداري در سطح محلات شهر، ناهمگن است. نتايج روش رتبه بندي ويكورنشان مي دهند كه؛ تنها حدود 25 درصد از محلات شهر اردبيل، واجد ويژگي هاي «شهر پياده مدار» هستند. به عبارت روشن، اين نتيجه به دست مي آيد كه 75 درصد از محلات شهر، فاقد ويژگي هاي شهر پياده مدار هستند. براي خلق شهر پياده مدار، آموزش دادن پياده مداري، بهسازي خيابان هاي شهري، رفع كردن موانع پياده روي و برقرار كردن ارتباط بين شهرسازي و پياده مداري، ضروري است.