مطالعه روابط ميان عملكرد و برخي از صفات زراعي لاين هاي خالص سويا با استفاده از تجزيه عليت

به منظور بررسي روابط ميان عملكرد و برخي از صفات زراعي سويا ، تعداد 141 لاين خالص همراه با سه رقم شاهد) ويليامز، سحر و DPX ( در قالب طرح لاتيس ساده 12×12 با دو تكرار آزمايشي در مزرعه تحقيقاتي كشاورزي گرگان در سال زراعي 1388 مورد ارزيابي قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس نشان داد كه بين لاين هاي خالص مورد بررسي از نظر كليه صفات اختلاف معني داري در سطح احتمال 1 و 5 درصد وجود دارد. نتايج نشان داد رابطه همبستگي مثبت و معني داري بين عملكرد دانه با صفات روز تا گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد شاخه، تعداد غلاف در بوته و وزن دانه در بوته و درصد پروتئين وجود دارد. همچنين رابطه همبستگي منفي و معني داري بين عملكرد دانه با صفت درصد روغن مشاهده شد. رگرسيون گام به گام براي عملكرد دانه نشان داد كه صفات روز تا گلدهي، ارتفاع بوته، تعداد گره در بوته، تعداد غلاف در بوته و درصد پروتئين بيشترين تغييرات عملكرد را توجيه مي كنند، طبق نتايج تجزيه عليت ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته بيشترين اثر مستقيم مثبت و درصد پروتئين بيشترين اثر مستقيم منفي بر عملكرد دانه سويا داشتند و چون جهت اثرات مستقيم ارتفاع بوته و تعداد غلاف در بوته با اثرات كل همخواني داشت بنابراين براي افزايش عملكرد، گزينش لاين هاي پابلند و با تعداد غلاف بيشتر موثر است. نتايج گروه بندي لاين ها با استفاده از تجزيه خوشه اي با روش UPGMA و با فاصله اقليدوسي به عنوان معيار تشابه باعث گروه بندي 144 لاين و رقم در چهار گروه متمايز گرديد. بر اساس نتايج حاصل شاخص تعداد غلاف در بوته و ارتفاع گياه به عنوان معيار گزينش در برنامه هاي اصلاحي براي بهبود عملكرد دانه شناسايي شد.