تحليل آنتروپي سيگنال نرخ ضربان قلب در هنگام تفكر خلاق

زمينه: خلاقيت را مي توان يكي از مهم ترين رفتارهاي شناختي ناميد كه شكوفايي جوامع و تسلط بر جنبه هاي مختلف زندگي پيرامون در سايه ي توجه به آن امكانپذير است. تا كنون در چندين مطالعه اثر فعاليت هاي خلاقانه بر روي مغز مورد بررسي قرار گرفته است. اما تغييرات سيستم خودمختار در اين گونه فعاليت ها چندان بررسي نشده است. در اين مطالعه با تكيه بر روش هاي مبتني بر استخراج ويژگي هاي آشوبي و غير خطي از سيگنال نرخ ضربان قلب، تغييرات اين سيگنال، قبل و در طول فعاليت خلاقانه بررسي شده است. هدف: بطور خاص هدف از اين مطالعه، بررسي تغييرات كمي آنتروپي در حين تفكر خلاق و مقايسه ي آن با حالت استراحت و در نظر گرفتن آن به عنوان شاخصي با پيشرفت فعاليت خلاقانه است. روش پژوهش: آنتروپي تقريبي و آنتروپي فازي دو پارامتري است كه از آنها جهت مشخصه بندي بي نظمي و پيچيدگي سيگنال نرخ ضربان قلب (HR) تحت مراحل مختلف از فعاليت خلاقانه استفاده شد. يافته ها: بررسي سيگنال نرخ ضربان قلب 52 نفر در حين انجام فعاليت هاي سه گانه ي آزمون خلاقيت تورنس (فرم A تصويري) و مقايسه ي آن با حالت استراحت نشان از افزايش ميانگين داده هاي حاصل از آنتروپي تقريبي و آنتروپي فازي با پيشرفت تفكر خلاق داشته است. از طرفي مقايسه ي هر مر حله از خلاقيت با مر حله ي پيش از خود در طول هر فعاليت در هر دو نوع آنتروپي، نشان دهنده ي افزايش مقدار ميانگين در انتهاي هر فعاليت مي باشد. در فعاليت 3 از هر دو آنتروپي، مقايسه ي اين مراحل با آخرين مرحله ي دو دقيقه اي پيش از خود نشان از تغييرات كاملا افزايشي دارد. افزايش اين آنتروپي ها بي نظمي و پيچيدگي سيگنال را در طول فعاليت خلاقانه نشان مي دهد. نتيجه گيري: پژوهش بيانگر آن است كه بين سيگنال هاي خودمختار در حالت استراحت و مراحل مختلف از تفكر خلاق تفاوت وجود دارد. بنابراين تحليل آنتروپي سيگنال نرخ ضربان قلب مي تواند به عنوان شاخصي براي ارزيابي افراد از نظر خلاقيت مفيد واقع گردد.