نفوذ اسماعيليه در كرمان دوره سلجوقي (442-583 ه ق.)

از موضوعات جذاب تاريخي در دوره سلجوقيان كه بسيار درباره آن سخن رفته، مبارزه و درگيري همه​جانبه حكومت سلجوقي با پيكارجويان اسماعيلي در قلاع مشهور و مناطق زير نفوذ آنان است. با وجود غلبه و استيلاي مذاهب مختلف اهل سنت در عصر سلجوقيان، قرائن و شواهد نشان مي​دهد كه برخي فرق شيعه نظير اسماعيليه، در مناطقي از قلمرو اين دولت نفوذ و فعاليت چشمگيري داشته اند؛ لذا شايسته است در مناطقي كه كمتر به آن توجه شده، موضوع چگونگي نفوذ ايشان بررسي شود تا ابعاد دقيق​تري از تاريخ پر​ماجراي اسماعيليه، به ويژه در ايران، روشن شود. كرمان از جمله اين مناطق است كه در ايام فرمانروايي تني چند از حكام سلجوقي، شاهد نفوذ اسماعيليان و گسترش دامنه فعاليت هاي تبليغي داعيان آنان بود. شماري از داعيان به دربار راه پيدا كرده و در برخي فعاليت​هاي سياسي و نظامي حكومت نيز مشاركت داشتند. گرويدن ايران شاه سلجوقي به آيين اسماعيلي نقطه عطفي در اين زمينه به شمار مي​رود. نوشتار حاضر بر آن است ضمن شناسايي نشانه​هايي از نفوذ اين جريان در گستره سياسي و فرهنگي كرمان دوره سلجوقيان، برخي علل عمده آن را نيز تبيين كند.