بررسي تنوع فنوتيپي و ژنتيكي و ارزيابي روابط صفات زراعي در لاين هاي برنج متحمل به سرما

براي ارزيابي تنوع فنوتيپي و ژنتيكي و بررسي روابط بين صفات در پنج ژنوتيپ برنج (. Oryza sativa L ) ( منتخب از آزمايشات مشاهده اي بيست لاين متحمل به سرما) و يك شاهد، آزمايشي سه ساله در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در استان چهارمحال و بختياري انجام شد. نتايج نشان داد كه تفاوت بين ژنوتيپ ها براي صفات تعداد روز تا ظهور خوش هها و رسيدگي، ارتفاع بوته، تعداد ساقه در بوته، طول خوشه، تعداد دان ه در خوشه، وزن صد دانه و عملكرد دانه در واحد سطح، بسيار معني دار بود. براي كليه صفات ضرايب تنوع فنوتيپي بيشتر از ژنتيكي بود. ارتفاع بوته بيشترين و تعداد ساقه ي نابارور در بوته كمترين وراثت پذيري عمومي را داشت. عملكرد دانه نيز از وراثت پذيري نسبتاً بالايي برخوردار بود. همبستگي فنوتيپي و ژنتيكي عملكرد با صفات تعداد ساقه بارور در بوته و وزن دانه مثبت و بسيار معني دار و با ديگر صفات به جز تعداد دانه پرشده در خوشه، منفي و معني دار بود. در تجزيه رگرسيون مرحله اي، صفات تعداد ساقه بارور در بوته، تعداد دانه ي پر در خوشه، وزن دانه و تعداد روز تا خوشه دهي به ترتيب وارد مدل شده و جمعاً 91 درصد تغييرات عملكرد دانه را توجيه كردند. تجزيه ضرايب مسير نشان داد كه بيشترين اثر مستقيم بر عملكرد دانه مربوط به صفت تعداد ساقه بارور در بوته بود. وزن دانه نيز با داشتن اثر مستقيم مثبت و بالا و اثر غير مستقيم مثبت از طريق تعداد ساقه بارور در بوته، علي رغم آثار غير مستقيم و منفي از مسي ر ديگر صفات، همبستگي مثبت و بسيار معن يداري با عملكرد داشت.