بررسي عملكرد و اجزاي عملكرد دانه ژنوتيپ هاي كلزا (Brassica napus L) در واكنش به كاشت تاخيري

به منظور بررسي اجزاي عملكرد و عملكرد دانه ژنوتيپ هاي كلزا در واكنش به كاشت تاخير، آزمايشي طي دو سال زراعي به صورت كرت هاي خرد شده در قالب بلوك هاي كامل تصادفي در 3 تكرار در ايستگاه تحقيقات كشاورزي زهك-زابل اجراء گرديد. فاكتورهاي مورد مطالعه شامل تاريخ كاشت در چهار سطح (10 آبان، 25 آبان، 10 آذر و 25 آذر) به عنوان فاكتور اصلي و ژنوتيپ در چهار سطح )رقم آرج ياس، هيبريد هايولا 401 ، لاين هاي PP-308/8 و PP-401/15E ( به عنوان فاكتور فرعي بودند. نتايج حاصل از تجزيه مركب نشا نداد كه اثر تاريخ كاشت، بجز درصد روغن و ژنوتيپ، بجز تعداد خورجين در بوته بر عملكرد دانه و ساير صفات مورد بررسي از لحاظ آماري معني دار بودند. اما اثر سال تنها بر درصد روغن، عملكرد روغن و روز تا شروع گلدهي در سطح احتمال ) 01 / p>0 ( معني دار بود. با تاخير در كاشت، تعداد خورجين در بوته، تعداد دانه در خورجين، وزن هزار دانه، ارتفاع بوته، عملكرد روغن و عملكرد دانه كاهش نشان دادند. بيشرين عملكرد دانه به ميزان 2989 كيلوگرم در هكتار، در تاريخ كاشت اول ) 10 آبان( و كمترين عملكرد دانه با 39 درصد كاهش توليد در تاريخ كاشت چهارم ) 25 آذر( توليد شد. در بين ژنوتي پهاي مورد بررسي، هيبريد هايولا 401 با توليد 2701 كيلوگرم در هكتار و رقم آرج ياس با 2453 ك يلوگرم در هكتار، نسبت به ژنوتي پهاي ديگر بيشترين عملكرد دانه را داشتند. نتايج همبستگي ساده ميان صفات مورد بررسي نشان داد كه از بين اجزاي عملكرد، تعداد خورجين در بوته و تعداد دانه در خورجين به ترتيب با ضرايب همبستگي ) ** 82 / r= 0 ( و )** 62 / r=0 ( و در بين ديگر صفات، عملكرد روغن و تعداد روز تا شروع گ لدهي به ترتيب با ضرايب )** 98 / r 0 =( و r= 0/59*( (، بيشترين همبستگي مثبت را با عملكرد دانه داشتند. بر اساس نتايج بدست آمده مي توان نتيجه گيريك رد كه تاريخ كاشت اوايل آبان و استفاده از هيبريد هايولا 401 و رقم اوپي آرج ياس در شرايط منطقه قابل توصيه باشد.