بررسي عوامل موثر بر جايگاه زنان در ساختار قدرت نهاد خانواده (نمونه موردي: زنان متأهل شهر شيراز)

study on determinants of women’s status in power structure of family

تا چند دهه قبل شكل مسلط خانواده در ايران، خانواده ي گسترده تابع سنت و مذهب بود، كه رياست اصلي آن در اختيار پدر بود، اما تغييرات اجتماعي ناشي از انقلاب صنعتي با ايجاد تغييراتي در نقش هاي اجتماعي زنان، زمينه را جهت تغيير ساختار قدرت در خانواده را فراهم نمود و سيستم مردسالاري سنتي را با چالش هايي مواجه ساخت. موقعيت زنان نيز از نظر تحصيلات و پايگاه  اقتصادي ـ اجتماعي بهبود يافت و به دستيابي آنان در كنترل منابع و قدرت تصميم گيري در خانواده منجر گرديد .با توجه به اصل مشورت، اين واقعيتي غيرقابل انكار است كه اگر هر دو همسر در تصميم گيري ها مشاركت داشته باشند، نتايج بهتري نيز حاصل خواهد شد. پژوهش حاضر با استفاده از رويه ي پيمايش و پرسشنامه در شهر شيراز، انجام مي شود. جمعيت نمونه 600 نفر از زنان متاهل هستند كه از طريق نمونه گيري طبقه بندي سهميه اي انتخاب شدند. واكاوي داده‌ها با استفاده از تكنيك هاي رگرسيون تك متغيره، چند متغيره و F تست نشانگر آن است كه بين ميزان پذيرش ارزش هاي ديني در باب خانواده، دينداري، تحصيلات زن، شوهر و والدين، منزلت شغلي مرد با ساختار قدرت در خانواده ارتباط معناداري وجود دارد. از بين اين عوامل ارزش هاي ديني در باب و تحصيلات مادر به ترتيب بيشترين تأثير را بر ساختار قدرت در خانواده دارند.

In the past, the extended family has been the prevalent form of family that was driven by tradition and religion and headed by father. Today, this pattern has been substantially affected by social changes upon industrial revolution. It has also changed women’s status in family and weakened the traditional form of power structure in the family based on patriarchy. These substantial changes are also becoming increasingly more visible and predominant in Iran. This can be clearly observed in the substantial progress of women’s education in more recent decades which will also lead to their higher socioeconomic status and greater position on power control and decisionmaking in the family. This study is based on a survey which includes a sample of 600 married women in Shiraz City. The multivariate results of this study illustrate that the structure of power in the family is significantly associated with such determinants as the acceptance level of religious values related to family, religiosity, the education of couples and parents, and men’s occupational status. More specifically, women’s education and religious values related to family play the greatest effects on the power structure of family.