بررسي ظهور گياهچه بذرهاي حاصل از دو تاريخ كاشت پاييزه و بهاره ارقام كلزا (Brassica napus L)

جهت بررسی درصد ظهور گیاهچه و برخی شاخص های مرتبط با قابلیت ظهور گیاهچه 12رقم كلزا، دو آزمایش مزرعه ای در سال های 85-1384 انجام شد. در سال نخست بذرهای 12رقم كلزای بهاره در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر كرج، در دو تاریخ كاشت پاییز(14 مهرماه) و بهار (11 اسفند) كشت شدند. در سال دوم به منظور بررسی قابلیت ظهور گیاهچه بذرهای حاصلاز دو تاریخ كاشت گیاه مادری در سال نخست، آزمایشی به صورت فاكتوریل، در قالب طرح بلوك های كامل تصادفی با 3 تكرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تهران دارای خاك لومی رسی، انجام گرفت. بعد از آبیاری به مدت 20 روز تعداد گیاهچه های ظاهر شده به صورت روزانه شمارش گردیدندو با استفاده از روابط موجود، برخی صفات مربوط به قابلیت ظهور گیاهچهارقام مورد بررسی تعیین گردید. نتایج نشان داد كه اثر تاریخ كاشت گیاه مادری و اثر رقم بر تمامی صفات شامل وزن هزار بذر، درجه روز رشد دریافتی در دوران پر شدن بذر، درصد ظهور گیاهچه در مزرعه، متوسط زمان لازم برای ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانه گیاهچه، سرعت ظهور گیاهچهو سرعت ظهور روزانهگیاهچه معنی دار بود. همچنین اثر متقابل تاریخ كاشت گیاه مادری و رقم نیز بر درصد ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانه گیاهچه، سرعتظهور گیاهچه و سرعت ظهور روزانه گیاهچه معنی دار گردید. بذرهای تولیدی از كشت پاییزه گیاه مادری در مورد اكثر ارقام با توجه به رسیدگی كامل تر به دلیل درجه روز رشد دریافتی بیشتر در دوران پرشدن بذر، از نظر درصد ظهور گیاهچه، متوسط ظهور روزانهگیاهچهو سایر شاخص های مهم در قابلیت ظهور گیاهچه نسبت به بذرهای تولید شده در كشت بهاره گیاه مادری برتری داشتند. در بین ارقام نیز رقم RG405/02با داشتن وزن هزار بذر بالا و درجه روز رشد دریافتی بیشتر در دوران پر شدن بذر، توانست از نظر بسیاری ازشاخص های اندازه گیری شده نسبت به سایر رقم ها برتری داشته باشد. در این تحقیق مشخص شد كه با افزایش درجه روز رشد دریافتی در دوران پرشدن بذر و وزن هزار بذر و قابلیت ظهور بذر ارقام مورد بررسی كلزا در مزرعه افزایش می یابند.