كليدواژه :
پراكنش , سن گندم , كادر , گندم , نمونه برداري
چكيده فارسي :
سن گندم Eurygaster integriceps Put. مهم ترين حشره خسارت زا در ايران مي باشد كه از برگ، ساقه و دانه گندم تغذيه نموده و موجب كاهش محصول از نظر كمي و كيفي مي شود. استفاده از كادر در نمونه برداري ها از جمله قديمي ترين روش-ها در پژوهش هاي زيست بوم مي باشد. طي سال‌هاي 1383 و 1384 پراكنش پهنه اي و مدلهاي نمونه‌گيري دنباله‌اي با دقت ثابت براي مراحل نابالغ اين آفت با استفاده از كادر 1/0 مترمربع در مزارع گندم ديم شهرستان بروجرد مورد مطالعه قرار گرفت. بر اساس مقادير ضريب تبيين به دست آمده از محاسبات رگرسيوني، شاخص تايلور نسبت به شاخص آيواو برازش بهتري نشان داد. وجود اختلاف معني‌دار آماري بين شاخص b تايلور با عدد يك، نشان‌دهنده ي تجمعي بودن پراكنش مراحل نابالغ سن گندم در مزارع گندم ديم است. به منظور تخمين جمعيت اين آفت در مزرعه، مدلهاي نمونه‌گيري دنباله‌اي با دقت ثابت به روش گرين (Green) با سه سطح دقت 1/0، 15/0 و 25/0 ارايه شد. سپس اعتبار اين مدل‌ها با استفاده از 7-9 سري از داده‌هاي جداگانه مورد ارزيابي قرار گرفت. در اين مدل در سطح دقت 25/0 (دقت قابل پذيرش در برنامه‌هاي مديريت تلفيقي، (IPM، به منظور نمونه‌گيري از جمعيت سنين دو، سه، چهار و مجموع سن پنج و حشره بالدار نسل جديد، به ترتيب به طور متوسط به تعداد 62، 87، 67 و 25 كادر نياز خواهد بود. با افزايش سطح دقت به 1/0، اين تعداد به ترتيب به 320، 358، 325 و 145 نمونه افزايش يافت. استفاده از اين مدل-ها مي تواند مديريت موثر و كارآمدي را براي سن گندم در مزارع گندم ديم فراهم آورده و زمان و هزينه نمونه برداري را كاهش دهد.
چكيده لاتين :
The sunn Pest, Eurygaster integriceps Put. (Heteroptera: Scutelleridae) is the most important harmful insect in Iran, that feed on the leaf, stem and seed of wheat and reduce the quantity and quality of the crop. The method of quadrat sampling is among the oldest techniques in ecology. During 2004 and 2005, spatial distribution and fixed precision sequential sampling plans of Sunn pest immature stages by use of quadrate size 0.1m2 were investigated in rainfed wheat fields in Borujerd north of lorestan province, Iran. Based on R2 of regression, the Taylorʹs Power Law model provided a more adequate description of variance-mean relationships and Taylorʹs b were significantly > 1 for all insect stages, indicating that immature stages of sunn pest were aggregated in rainfed wheat fields. Greenʹs fixed-precision sequential sampling plan was designed for estimating immature stages of pest density at three fixed precision levels (0.1, 0.15 and 0.25), then these models were validated using 7-9 independent data. To achieve a precision of 0.25 in Greenʹs model, which is generally accepted in integrated pest management, IPM programs, it is necessary to take samples for 2nd, 3rd, 4th instars and the total number of 5th instar plus new winged insect with an average sample numbers (ASN) of 62, 87, 67 and 25, respectively. As the precision level was increased to 0.10, average sample sizes increased to 320, 358, 325 and 145, respectively. Use of these models can provide an effective management of sunn pest E. integriceps in rainfed wheat fields and minimize sampling time and cost.
