استفاده از الگوريتم ازدحام ذرات به‌همراه كنترل‌گر تناسبي در فرآيند بهينه‌سازي مسير حفاري چاه- مطالعه موردي

Optimization of Well Trajectory Using Particle Swarm Optimization Algorithm with Association of Proportional Feedbak Control-case Study

یكی از مشكلات هزینه‌بر در مهندسی حفاری، ایجاد ناپایداری در چاه‌های نفت وگاز است. این پدیده تحت تاثیر عواملی همچون آزیموت، زاویه انحراف، تنش درجا، وزن گل و خصوصیات مقاومتی سنگ قرار می‌گیرد. از این میان آزیموت، زاویه انحراف و وزن گل از پارامترهای قابل كنترل می‌باشند. در این مقاله الگوریتم جدیدی به منظور تعیین مقدار بهینه فشار گل و نیز مسیر مناسب چاه ارائه شده است. الگوریتم ازدحام ذرات، به‌عنوان موتور بهینه ساز به همراه یك كنترل‌گر تناسبی برای نیل به شرایط بهینه مذكور، مورد استفاده قرار گرفت. زون تسلیم نرمالیزه به‌عنوان شاخص ناپایداری در نظر گرفته شد و به منظور تعیین خطای بین شاخص زون تسلیم نرمالیزه شبیه‌سازی شده و تنظیم شده از یك كنترل‌گر تناسبی استفاده شد. با اعمال الگوریتم ارائه شده در یك چاه انحرافی حفاری شده در جنوب غرب ایران مقدار بهینه آزیموت نزدیك جهت تنش افقی ماكزیمم(°3/358) و مقدار بهینه زاویه انحراف °4/67 به‌دست آمد. فشار گل بهینه متناسب برابر MPa 75/37 می‌باشد.  

One of the important issues in the field of drilling engineering is the instability of oil and gas Wellbore. It is influenced by several factors; such as, azimuth, an inclination angle, in-situ stresses, mud weight, rock strength parameters, and etc. Among these factors, an azimuth angle, an inclination angle and mud weight are controllable. In this paper, a novel algorithm is introduced to obtain optimum Mud Pressure and finding the best well trajectory. Particle Swarm Optimization (PSO) was used as a main optimization engine; moreover, a strategy based on proportional (P) feedback control was applied to archive optimum condition. Normalized Yielded Zone (NYZA) Area was applied as an instability index and the feedback function uses the error between the simulated and set point Normalized Yielded Zone Area. A proposed algorithm is applied in one of directional well located in Ahwaz Oilfield. The results demonstrated that the optimum azimuth angle was near maximum horizontal stress (358.3°), and the optimum inclination angle was 67.4°. In addition, the minimum mud pressure for this trajectory was equal to 37.75 Mpa.