اثر تلقيح بذر و نشاء با كودهاي زيستي بر خصوصيات آويشن كرك‌آلود (Thymus pubescens Boiss.)

Comparing the effect of seed and transplants inoculation with biofertilizers on Thymus pubescens Bioss.

این تحقیق با هدف بررسی اثر كودهای زیستی بر روی زنده‌مانی نشاء، كمّیت و كیفیت آویشن كرك‌آلود (Thymus pubescens Boiss.) در مزرعه تحقیقاتی البرز در سال 1390، با استفاده از یك آزمون فاكتوریل در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با 3 تكرار اجرا شد. تیمارهای مورد استفاده شامل تلقیح بذر (تلقیح با سویه Glomus intraradices، Glomus mosseae و عدم تلقیح) و تلقیح نشاء (تلقیح با سویه G. intraradices، mosseae G. و عدم تلقیح) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد كه بین تیمارهای تلقیح بذر با كودهای زیستی به لحاظ محیط تاج‏پوشش، تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، درصد زنده‏مانی نشاء، درصد آلودگی نشاء و عملكرد اندام هوایی در سطح 1% و بر درصد گلدهی در سطح 5% اختلاف معنی‌دار مشاهده گردید. نتایج مقایسه میانگین نشان داد كه تلقیح بذر با G. intraradices بیشترین تاج‏پوشش، تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، درصد گلدهی، درصد زنده‏مانی نشاء، درصد آلودگی ریشه و عملكرد اندام هوایی را داشت. نتایج مقایسه میانگین نشان داد كه بیشترین تعداد پنجه، تعداد ساقه فرعی، ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد ریشه‌های فرعی، درصد آلودگی ریشه، درصد وزنی اسانس و عملكرد اندام هوایی در تیمار تلقیح نشاء با G. intraradices مشاهده شد. بنابراین تلقیح بذر نتایج بهتری در صفات درصد اسانس و عملكرد سرشاخه داشت.

This research was aimed to investigate the effects of biological fertilizers on seedling survival rate of Thymus pubescens Bioss. The study was conducted in the research field of Alborz Research Station in 2011 using a factorial arrangement in a randomized complete blocks design with three replications. Treatments included seed inoculation (Glomus intraradices, G. mosseae and without inoculation) and seedling inoculation (Glomus intraradices, G. mosseae and without inoculation). Analysis of variance indicated that seed inoculation significantly affected canopy circle, number of tillers, number of lateral branches, plant height, seedling survival rate, seed colonization rate and shoot yield at p≤0.01 and flowering percentage at p≤0.05. According to the mean comparisons, the highest canopy circle, number of tillers, number of lateral branches, plant height, flowering percentage, seedling survival rate, root colonization rate and shoot yield were obtained for seed inoculation with G. intraradices. In addition, the highest number of tillers, number of lateral branches, plant height, root length, number of lateral roots, root colonization rate, essential oil percentage and shoot yield were obtained for seedling inoculation with G. intraradices. Consequently, in terms of essential oil percentage and shoot yield, better results were recorded for seed inoculation as compared to seedling inoculation.