خصوصيات حشره‌كشي و ضدتغذيه‌اي عصاره متانولي گياه سرخس شترمرغي (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر شب‌پره پشت الماسي (Plutella xylostella L.)

Insecticidal and antifeedant properties of methanolic extract of Matteuccia struthiopteris (L.) Tod on Plutella xylostella L.

شب‌پره پشت الماسی آفت عمده محصولات خانواده چلیپائیان است كه به بسیاری از حشره‌كش‌های شیمیایی مقاوم شده‌است. در سال‌های اخیر استفاده از متابولیت‌های ثانویه با دارا بودن خواص ضدتغذیه‌ای و حشره‌كشی نقش مهمی را در كنترل آفات بر عهده دارد. در این مطالعه، حشره‌كشی عصاره متانولی سرخس شترمرغی (Matteucia struthiopteris (L.) Tod) بر لارو سن سوم شب‌پره پشت الماسی (Plutella xylostella L.) مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش‌های زیست‌سنجی نشان داد كه با افزایش غلظت عصاره، میزان مرگ و میر لاروی به‌طور معنی‌داری افزایش یافت. به‌طوری كه در غلظت‌های 01/12% و 58/28% به‌ترتیب باعث كشته شدن 25% (LC25) و 50% (LC50) جمعیت مورد مطالعه شد. در این تحقیق، اثر غلظت‌های زیركشنده عصاره متانولی سرخس شترمرغی روی پارامترهای دموگرافی ازجمله جدول زندگی، جدول تولیدمثل و پارامترهای رشد جمعیت مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج حاصل، طول مراحل مختلف زیستی، باروری و میانگین طول عمر حشرات كامل به‌طور معنی‌داری تحت تأثیر غلظت‌های مختلف مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل داده‌ها نشان داد كه افزایش غلظت به‌طور معنی‌داری سبب كاهش نرخ خالص تولیدمثل (R0)، نرخ ذاتی افزایش جمعیت (rm)، نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) و همچنین سبب افزایش مدت زمان یك نسل (T) و مدت زمان دو برابر شدن جمعیت (DT) شد. این نتایج حساسیت لارو شب‌پره پشت الماسی را به عصاره متانولی سرخس شترمرغی نشان داد، بنابراین استفاده از این گیاه می‌تواند به‌عنوان یكی از روشهای مناسب در مدیریت تلفیقی این آفت باشد.

The Diamond back moth Plutella xylostella L. is one of the major pests of plants in Brassicaceae that has become resistant to many insecticides. In recent years, plant secondary metabolites play an important role in controlling pests because of their insecticidal and antifeedant properties. A laboratory experiment was conducted to investigate the effect of methanolic extracts of Matteuccia struthiopteris (L.) on diamondback moth third instar larvae. Findings showed significant increase in mortality as concentrations increased, so that, concentrations to cause 25% (LC25) and 50% (LC50) mortality in population were 12.01% and 28.58%, respectively. In this research, the effect of sublethal concentration of methanolic extract was studied on demography parameters such as life table, reproductive and population of P. xylostella. The obtained results showed that different concentration had a significant effect on the duration of different life stage, fecundity and adult longevity. Data analysis demonstrated that increased concentration decreased the net reproductive rate (R0), intrinsic rate of natural increase (rm), finite rate of increase (λ) but increased mean generation time (T) and doubling time (DT) significantly. These findings indicate that M. struthiopteris has the potential to be used as a reliable method in integrated management of this pest.