نقد و بررسي دليل اولويت

نگارنده در اين مقاله پس از مفهوم‌شناسي موضوع، به اقسام اولويت پرداخته و در نهايت به چهار نوع از اولويت اشاره كرده ‌است: 1) اولويت عرفي يا اولويت لفظي كه خود به دو بخش اولويت منطوقي و اولويت مفهومي تقسيم مي‌شود؛ 2) اولويت عقلي يا اولويت قطعي كه اولويت اطميناني نيز ملحق به اين قسم است؛ 3) اولويت اجماعي و 4) اولويت ظني يا قياس اولويت. در بررسي شرايط حجيت دليل اولويت، مشخص شد كه اموري نظير «عدم مخالفت حكم با عموم، قاعده يا اصل اولي» و «منحصره‌بودن علت» شرط نيستند؛ ولي وجود پنج امر زير ضروري است: الغاي خصوصيت؛ اثبات علت حكم؛ اثبات تامه‌بودن علت؛ اثبات وجود علت در فرع؛ اثبات اقوابودن علت در فرع. از اين رهگذر، مشخص است كه از اقسام اولويت، تنها اولويت ظني يا قياس اولويت، غيرمعتبر است. ويژگي اصلي اين قسم اين است كه ظني بوده و در آن هيچ‌گونه ظهور لفظي وجود ندارد.