ارزيابي عملكرد سازماني از منظر نهج‌البلاغه

Evaluation of organizational performance from the perspective of Nahj alBalagha

مباني نظري رايج درارزيابي عملكرد،بامباني فرهنگي كشورمان كه خدامحوري، ولايت محوري وكنترل دروني است منافات دارد، از اين‌روهدف اين مطالعه تعيين ويژگي‌ها، ابعاد و مؤلفه‌ها الگوي ارزيابي عملكرد برمبناي فرمايشات گهربار حضرت علي(ع) است. اين تحقيق از نظر هدف از نوع تحقيقات كاربردي است و ازنظر روش توصيفي است. جامعه مورد مطالعه كتاب ارزشمند نهج‌البلاغه (خطبه‌ها، نامه‌ها و حكمت‌ها) است كه به روش تمام شمار مورد بررسي قرارگرفته اطلاعاتبهشيوهكتابخانه‌ايجمع‌آوري‌شده و به روش تحليل محتواي كيفي و نگاشت شناختي تجزيه‌وتحليل گرديد. يافته‌هاي تحقيق حاكي از آن است كه ويژگي‌هاي ارزيابي عملكرد در انديشه اميرالمؤمنين علي(ع) شامل دو بعد؛ ويژگي‌هاي اجرايي (دقت و ريزبيني، قاطعيت، عدالت‌جويي و انصاف و پويايي و انعطاف‌پذيري) و اهداف و رويكردها (استراتژي محوري، نتيجه‌گرايي و تعالي و بهبود مستمر) مي‌باشد و انواع ارزيابي عملكرد نيز در انديشه آن حضرت شامل؛ ارزيابي الهي يا معنوي و ارزيابي غير الهي يا سازماني (خودارزيابي، ارزيابي همگاني و ارزيابي مديريتي) است كه استفاده از اين مباني ارزشمند در طراحي مدل‌هاي ارزيابي عملكرد، راه گشاي مديران و مسؤولان اين حوزه خواهد بود.

Theoretical principles prevalent in performance evaluation, is incompatible with cultural principles of our country that are based on godliness spirituality and internal control. The aim of this study was to determine the features, aspects, elements of performance evaluation in Iranian organizations based on the valuable statements of Imam Ali (AS). This research is an applied research and the method is descriptive. Method of data collection is library and collected data were analyzed using qualitative content analysis and cognitive mapping. The study uses population valuable statements of Imam Ali, based on the book Nahj alBalagha which was examined by counting all methods. The findings of this research show that the characteristics of the performance evaluation in thought of Imam Ali (AS) have two dimensions:A) Executive characteristics (precision, determination, justice and fairness and dynamism, flexibility). b) Objectives and approaches (focusing on strategy, consequentialism and excellence and continuous improvement). Also in thought of he the performance evaluation include the following types; Divine or spiritual assessment and nondivine assessment or organizational, (selfassessment, General or collective assessment and Managerial assessment). The use of these valuable principles in the design of performance evaluation models in organizations of Islamic Iran will be helpful for managers and officials.