اثر برگ زدايي بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام گندم تحت شرايط تنش خشكي

اگرچه رابطه مبدا-مقصد در شرايط تنش خشكي نسبت به شرايط مطلوب، مي­تواند متفاوت باشد، اما پژوهش هاي اندكي به اين موضوع پرداخته اند. در پژوهش حاضر رابطه مبدا-مقصد تحت شرايط تنش خشكي در يك آزمايش مزرعه اي در قالب طرح آماري بلوك هاي كامل تصادفي به روش كرت هاي دوبار خرد شده در دانشكده كشاورزي دانشگاه شيراز در سال زراعي­ 93-1392 مورد بررسي قرار گرفت. تيمارها شامل رژيم آبياري در دو سطح آبياري مطلوب و قطع آبياري در گلدهي در كرت هاي اصلي، ارقام گندم پيشتاز، چمران و مرودشت در كرت هاي فرعي و تيمار بدون برگ زدايي و برگ زدايي همه برگ­ها به جز برگ­پرچم در زمان ساقه دهي و گلدهي در كرت­هاي فرعي فرعي بودند. نتايج نشان داد كه تنش خشكي و برگ­زدايي باعث كاهش معني­دار طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، عملكرد بيولوژيك و عملكرد دانه و همچنين بهره­وري آب در هر سه رقم گرديد. ­تاخير در برگ­زدايي، اثر منفي آن را بر عملكرد و اجزاي عملكرد ارقام گندم كاهش داد، به­طوري­كه برگ­زدايي در مراحل ساقه­دهي و گل­دهي به­ترتيب با 68/4 و 31/4 درصد كاهش در عملكرد دانه ميانگين ارقام همراه بود. كاهش عملكرد دانه در تيمار برگ­زدايي در زمان ساقه­دهي به­دليل كاهش تعداد دانه و در تيمار برگ­زدايي در زمان گلدهي باعث كاهش وزن دانه بود. تيمار برگ­زدايي، توانست بخشي از افت عملكرد و اجزاي عملكرد در اثر تنش خشكي را تعديل كند، از سوي ديگر، رقم چمران بيش­ترين تحمل را به تنش خشكي و برگ­زدايي داشت، بنابراين، در اين شرايط كاركرد رقم چمران بيش­تر خواهد بود. با توجه به تحمل بالاتر رقم چمران به تنش خشكي و برگ­زدايي، استفاده از اين رقم در مناطق مواجه با محدوديت رطوبت شايسته پژوهش­هاي بلند مدت با جزييات بيش­تري است.