بررسي كالوس‌زايي ريشه‌هاي موئين گياه خرفه (Portulaca oleracea L.)

Callus induction in hairy roots of Portulaca oleracea L.

گیاه خرفه (Portulaca oleracea L.) به علت داشتن متابولیت‌های ثانویه با ارزشی همانند نورآدرنالین، دوپامین و امگا-3 اهمیت دارویی فراوانی دارد و به‌عنوان ضدسرطان، آنتی‌اكسیدان و تصفیه‌كننده خون كاربرد دارد. كالوس‌های ایجاد شده از ریشه‌های موئین گیاهان دارویی را می‌توان برای افزایش تولید متابولیت‌های ثانویه، كشت سوسپانسیون سلولی، كشت پروتوپلاست، القاء كالوس‌های جنین‌زا و انتقال ژن مورد استفاده قرار داد. هدف از این آزمایش بررسی غلظت‌های مختلف هورمونی بر روی ریشه‌های موئین تراریخت گیاه خرفه برای تولید كالوس به‌عنوان یكی از منابع مهم تولید متابولیت‌های ثانویه بود. ریشه‌های موئین در این گیاه توسط اگروباكتریوم ریزوژنز استرین 15834 ایجاد گردید. به‌منظور تولید كالوس، ریشه‌ها به محیط MS همراه با g/L30 ساكارز و g/L8 آگار كه حاوی غلظت‌های هورمونی مختلف BA و 2,4-D بودند، منتقل گردیدند. غلظت‌های مختلف بكار رفته برای هورمون‌های BA و 2,4-D، هر دو در سه سطح 0، 5/0 و 1 میلی‌گرم بر لیتر و در سه تكرار انجام شد. نتایج بدست آمده از تیمارهای مورد استفاده نشان داد كه هورمون‌های BA و 2,4-D به تنهایی و همچنین تیمار بدون هورمون (شاهد) هیچ‌گونه تشكیل كالوسی را نشان ندادند. تیمارهای دارای نسبت‌های مختلف از هورمون‌های BA و 2,4-D، به درجات متفاوت باعث ایجاد كالوس در ریشه‌های موئین گردیدند. در میان تیمارهای بكار برده شده، تیمار حاوی دو هورمون BA و 2,4-D هر یك در غلظت mg/L1، بهترین تیمار از نظر تولید كالوس (وزن متوسط و زمان تولید) بود.

Portulaca oleracea L. as a medicinal plant, having valuable secondary metabolites, such as noradrenaline, dopamine and omega-3, is used as anti-cancer, antioxidant, and blood purifier factor. Callus inducted from hairy roots of some medicinal plants are used to increase the production of secondary metabolites, cell suspension culture, protoplast culture, induction of embryonic callus and gene transfer agents. In this experiment, various concentrations of two hormones of BA and 2,4-D were examined on transgenic hairy roots of P. oleracea to produce callus. Hairy roots transgenic of P. oleracea were induced by Agrobacterium rhizogene, 15834 strain. Hairy roots produced by Agrobacterium rhizogenes15834 strain, were transferred to 1/2MS medium containing different concentrations of BA and 2,4-D hormones. BA and 2,4-D hormones were used, both at three levels of 0, 0.5 and 1 mg per liter and in three replications. Our results indicated that BA and 2,4-D hormones alone as well as without hormone treatment (control) did not show any callus formation. The treatments containing different ratios of BA and 2,4-D hormones, caused callus  formation in varying degrees. The medium containing 1mg/L BA and 1 mg/L of 2,4-D hormones showed the higher production of callus.