بررسي تأثير تراكم و كشت مخلوط گلرنك (Carthamus tinctorius L.) و منداب (Eruca sativa L.) بر عملكرد و نسبت برابري زمين

Effects of density and intercropping of safflower (Carthamus tinctorious L.) and rocket sativa (Eruca sativa L.) on yield and land equivalent ratio

به‌منظور بررسی تأثیر تراكم و كشت مخلوط گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) و منداب (Eruca sativa L.) بر عملكرد و نسبت برابری زمین، آزمایشی در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهرری واقع در 30 كیلومتری جنوب شهرستان تهران انجام شد. این آزمایش به‌صورت كرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوك‌های كامل تصادفی با سه تكرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی شامل تراكم بوته در سه سطح 40، 20 و 16 بوته در مترمربع به‌عنوان عامل اصلی و آرایش در خطوط كشت در 6 سطح، شامل كشت خالص گلرنگ (CCCCCCCC)، كشت خالص منداب (EEEEEEEE) و همچنین كشت مخلوط آنها به‌صورت CCCCEEEE، ECCCEEEC، CCEECCEE و CECECECE به‌عنوان عامل فرعی بود. ویژگی‌های مورد مطالعه شامل عملكرد، اجزای عملكرد و نسبت برابری زمین بود. نتایج نشان داد كه در منداب، بیشترین عملكرد ماده خشك اندام هوایی و همچنین دانه به‌ترتیب معادل 1035 و 246 گرم در مترمربع از تراكم 40 بوته در مترمربع و آرایش CCCCEEEE بدست آمد. در گلرنگ نیز، بیشترین عملكرد ماده خشك اندام هوایی و دانه به‌ترتیب برابر با 1050 و 268 گرم در مترمربع بود كه در تراكم 40 بوته در مترمربع از آرایش CCCCEEEE مشاهده شد. به‌طور كلی در ارزیابی سیستم كشت مخلوط مشخص گردید كه در تولید ماده خشك اندام هوایی و دانه، بالاترین نسبت برابری زمین مربوط به تراكم بالا از آرایش CCCCEEEE و به‌ترتیب معادل 41/1 و 48/1 بود كه بیانگر سودمندی كشت مخلوط نسبت به كشت خالص هر كدام از گونه‌ها به تنهایی می‌باشد.

The effects of density and intercropping of safflower (Carthamus tinctorious L.) and rocket sativa (Eruca sativa L.) were evaluated on yield and land equivalent ratio. The experiment was conducted as spilt plot in a randomized complete block design with three replications for one year (2010-11) in the experimental field of Share-Rey University. Main plots included three density levels (40, 20 and 16 plantm2) and subplots included six intercropping arrangement system. CCCCCCCC (pure culture of Carthamus tinctorious L.) EEEEEEEE (Pure culture of Eruca sativa L.) and CCCCEEEE, ECCCEEEC, CCEECCEECC, CECECECE (Mix culture). The studied characteristics included yield, yield components and LER. According to the results, the highest dry matter yield (1035 and 1050 gr) and seed yield (246 and 268 gr) were obtained from a density of 40 and CCCCEEEE arrangement for Eruca sativa and Carthamus tinctorious, respectively. In addition, the highest LER of dry matter yield (1.41) and seed yield (1.48) were obtained from high density and CCCCEEEE arrangement, indicating the benefits of intercropping as compared to the pure culture of each studied species