پژوهشي در ماهيت نداشتن وجود رابط در انديشه

A Study on Copulative Existence as Having No Essence, in Allama Tabatabaʹʹi’s Thought

وجود رابط در سخنان فلاسفه پيش از صدرالمتالهين در دو مورد به كار مي رفت: 1. وجود رابط در قضايا؛ 2. وجود في نفسه لغيره. صدرالمتالهين در پرتو مباني حكمت متعالي، وجود امكاني را عين ربط و تعلق به واجب الوجود دانست و هرگونه استقلال را از آنها سلب كرده، اسم «وجود رابط» را بر آنها نهاد. مسيله ماهيت نداشتن وجودات امكاني (وجود رابط در حكمت متعاليه) مورد اختلاف است. علامه طباطبايي، آنها را فاقد ماهيت دانسته و از طريق وجود تلازم ميان ماهيت داري و استقلال مفهومي، بر ماهيت نداشتن آنها برهان اقامه كرده است. اين نظريه، نتايج فلسفي متفاوتي دارد كه برخي از آنها در مسايلي همچون جايگاه مباحث ماهيت در فلسفه، تقسيم ممكن به جوهر و عرض، تفسير مقولات نسبي و تفسير مسافت حركت مشهود است. در اين نوشتار با روش توصيفي ـ تحليلي به بررسي ادله و نتايج اين ديدگاه پرداخته ايم.

The term “copulative existence” was used in philosophers’ statements before Mulla Sadra in two cases: (a) copulative existence in propositions; (b) existence in-itself for something else. Mulla Sadra would regard, in the light of the bases of transcendental theosophy, possible existence the same as copulation and relation to Necessary Being, freeing it from any independence, calling it “copulative existence”. The discussion on no essence of possible beings (copulative existence in transcendental theosophy) is a point of disagreement. Allama Tabatabaʹi would regard them of no essence, proving this by existence of a correlation between having essence and conceptual independence. This theory has different philosophical results some of which can be found in issues such as status of discussion on essence in philosophy, dividing possible being into entity and accident, interpretation of relative categories and interpretation of distance. In the present article, we have investigated the reasons and results of this view in a descriptive-analytical way.