اثر اسموپرايمينگ بر شكست خفتگي و مولفه هاي تنژگي بذر لاله واژگون (Fritillaria imperialis)

Effect of Osmopriming on Dormancy Break and Germination Parameters of Fritillaria imperialis Seed

لاله واژگون يكي از گونه‌هاي با ارزش دارويي و بوم گردشگردي در منطقه زاگرس است. با توجه به اينكه، تنژگي و استقرار اين گياه در شرايط طبيعي مشكل است، پرايمينگ بذر مي‌تواند قابليت تنژگي در اين گياه را افزايش ‌دهد. اين پژوهش در دو آزمايش جداگانه طراحي شد. آزمايش اول با هدف اثر اسموپرايمينگ بر شكست خفتگي بذر اين گياه به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي در 4 تكرار انجام شد (هر تكرار جداگانه و تكرار بعدي نوبت بعد در دستگاه قرار گرفت). فاكتورهاي آزمايشي شامل مدت زمان سرمادهي (4 و 8 هفته)، پتانسيل اسمزي اعمال شده توسط پلي اتيلن گلايكول (3-، 6-، 9- و 12- بار) و مدت زمان پرايمينگ (12، 24، 36 و 48 ساعت) بود. نتيجه ها نشان داد، پتانسيل 12- بار به مدت 12 ساعت در طول 8 هفته سرمادهي بر درصد تنژگي، سرعت تنژگي، طول گياهچه و شاخص بنيه به‌طور معني‌داري اثر داشت ولي در كاهش نياز سرمايي اين گياه موثر نبود. آزمايش دوم با هدف بررسي اثر پتانسيل اسمزي و مدت زمان پرايمينگ در بهبود ويژگي تنژگي بعد از شكست خفتگي انجام شد. نتيجه ها نشان داد اثر پتانسيل و مدت زمان پرايمينگ بر روي كليه ويژگي هاي مورد بررسي معني‌دار بود و موجب بهبود اين ويژگي ها شد.

Fritillaria imperialis is one of the valuable medicinal and ecotourism species in Zagros region. While germination and establishment of this plant are problematic, seed priming may increase germination capacity of this plant. This research was designed in two separate experiments. First experiment was done to find the effects of osmopriming on dormancy break of seed as factorial in randomized complete block design with 4 replicate. Experimental factors included duration of stratification (4 and 8 weeks), osmotic potential created with PEG (-3, -6, -9 and -12 bar), and duration of priming (12, 24, 36 and 48 hours). The results showed that potential of -12 bar during 12h and 8 weeks stratification affected germination percentage, germination rate, length of seedling and vigor index (? and II) significantly but were not effective in reducing the need for stratification. The second experiment was conducted to study effects of osmotic potential and priming duration on improving germination traits after breaking dormancy. According to data analysis, effect of potential and priming duration on all of the mentioned traits were significant and improved.