اثر روش‌هاي مختلف پيش‌تيمار و اندازه بذر بر عملكرد اجزا عملكرد و برخي ويژگي‌هاي مرتبط با انبارماني سوخ نژادگان هاي پياز خوراكي

Effect of Seed Size and Pre- Sowing Treatment on Yield, Yield Component and Some Storage Characteristices on Onion Genotypes

به منظور بررسي تاثير روش‌هاي مختلف پرايمينگ و اندازه بذر، بر عملكرد، اجزاي عملكرد و برخي ويژگي‌هاي مرتبط با انبارماني سوخ نژادگان هاي پياز خوراكي، اين پژوهش در دوسال زراعي (1391-1390و 1392-1391) به صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي با سه تكرار در مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان آذربايجان شرقي اجرا شد. فاكتورهاي آزمايش شامل پرايمينگ در چهار سطح (هيدرو پرايمينگ با آب مقطر، اسمو پرايمينگ بانيترات پتاسيم، پرايمينگ با استفاده از محلول اسيد آمينه فولامين 2% و شاهد (بدون پرايمينگ)، اندازه بذر در سه سطح (ريز با قطر 6/2، متوسط با قطر 8/2 و درشت با قطر 3 ميلي‌متر) و نژادگان در دو سطح (قرمزآذرشهر و زرقان فارس) بود. ويژگي هاي عملكرد كل، وزن، قطر و طول سوخ، ارتفاع گياه، تعداد برگ، قطر گردن، قطر طبق، تعداد پوست پياز، تعداد مركز، تعداد و قطر لايه خوراكي (فلس) بررسي شد. نتيجه هاي تجزيه واريانس مركب نشان داد كه اثر پيش‌تيمار و اندازه بذر روي تمام ويژگي‌هاي نژادگان هاي مورد بررسي از نظر آماري در سطح احتمال1 % معني‌دار بود. برهمكنش اندازه بذر × پيش‌تيمار بر ويژگي هاي عملكرد كل، وزن سوخ، ارتفاع بوته و تعداد فلس معني دار شد. همچنين نتيجه ها نشان داد كه پرايمينگ بذر موجب بهبود عملكرد كل و اجزاي عملكرد ش به طوري كه مقايسه ميانگين تيمارها نشان داد بيشترين عملكرد(37/59 تن در هكتار) به پرايمينگ با ماده فولامين و كمترين آن ( 41/38 تن در هكتار) به تيمار شاهد تعلق داشت. همچنين مقايسه ميانگين‌ها نشان داد كه عملكرد بذرهاي درشت برابر 80/58 و عملكرد كل بذرهاي ريز برابر 89/37 تن در هكتار بود. در پايان جهت كشت پياز استفاده از بذرهاي درشت و پرايمينگ با اسيد آمينه فولامين در شرايط مشابه آزمايش قابل توصيه است.

In order to evaluate the effect of priming and seed size on yield, yield components and some storage characteristics of onion genotypes this research was conducted at the Agriculture and Natural Resources Research Center of East Azarbayjan, Iran in two cropping seasons 2012 and 2013. The factorial was conducted based randomized complete block design (RCBD) with three replications.The experimental treatments included priming (at four levels: hydro priming, osmopriming (in %2 KNO3), priming with falommin substance (in 2%) and control (without priming), seed size (at three levels: small, medium, large) and genotypes (at two levels: Red Azarshahr and Zargan). Following characteristics such as total yield (TY) , mean bulb weight (BW), bulb diameter (BD), bulb length (BL), number of leaves, plant high (PLH) , number of bulb skin and center on the basal plate, number and scale diameter, bulb diameter at the neck and base were studied. Analysis of variance for the measurd traits indicated that all studied characters were significant in 1% level of probability. Seed size × priming interactions effects were significant for TY, BW, PLH and number scale but the significant differences were not observed in the other traits. The results indicated that primed was improved the yield and yield components. In a way mean comparsions of the pre-teratment showed that the highest total yield was obtained from plant that primed with folammin amino acid and the lowest was achieved from control plants (59.37 t ha-1 and 38.41 t ha-1 respectively). Also mean comparison indicated that the higher total yield (58.80 t ha-1) was obtained from large seed size and the lower (37.89 t ha-1) of it was found to small seed size.Therefore, primed with folamin amino acid and large seed are recommended of onion planting for the places with the same environmental conditions of this experiment.