صفحه كرد، جابه‏ جايي جمعيتي و مسيله امنيت

The Kurd Plate, Demographic Movements and Security Dilemma

صفحه كرد، عنوان خاص بخشي از قلمرو حكومت واليان پشتكوه (استان ايلام كنوني) است كه از غرب با كشور عراق، از جنوب با خوزستان، از شمال با صفحه مهكي (بخش شمالي قلمرو واليان پشتكوه) و از شرق با لرستان هم‌مرز بوده است. اين منطقه به‌واسطه غالب بودن جمعيت ايل كرد در آن، به صفحه كرد مشهور شده است. در اين پژوهش با استفاده از روش توصيفي-تحليلي و با تكيه‌بر منابع و اسناد، علاوه بر مشخص كردن جغرافياي تاريخي صفحه كرد به‌عنوان بخشي از قلمرو حكومت واليان پشتكوه به نقش و جايگاه ايل كرد در تحولات منطقه در اواخر دوره حكومت واليان پشتكوه (دوره پهلوي اول) به‌ويژه حول محور مسيله امنيت و برقراري عنصر انتظام در منطقه پرداخته شده است. يافته‌هاي پژوهش بر آن است، اين منطقه از دو بعد داخلي و خارجي براي حكومت مركزي حايز اهميت بوده است، از يك‌سو شورشيان داخلي به‌ويژه شورشيان منطقه لرستان صفحه كرد را به‌عنوان آخرين پايگاه و دژ در مبارزه با حكومت مركزي قلمداد مي‏كردند و از سوي ديگر آباداني منطقه و سكونت مردم كرد و نيز لر در اين منطقه جهت حفاظت از مرزها ضروري به نظر مي‏رسيد. دولت مركزي در دوره پهلوي اول سعي كرد با كوچ اجباري بسياري از مردم كرد منطقه شمالي صفحه كرد، ارتباط لرهاي لرستان با لرهاي صفحه كرد را قطع نموده و امنيت را در اين مناطق حكم‏فرما كند.

The Kurd Plate is part of the Poshtkuh rule territory (In Ilam province) which shares its borders with Khuzestan province in the south, Lurestan province in the east, Mahaki plate (the northern part of the Poshtkuh territory )in the north and Iraq in the west. Due to the dominance of the Kurds, it is named Kurd plate. By forced migration of people in order to bring security, Reza Shah once tried to break the connection of the Kurds in northern plate with the Kurd plate. On the other hand, substituting Arab clans in the southern parts of the plate caused ethnic diversity and divergence which in turn led to security dilemma. Adopting an descriptive-analytic approach and using the original remained resource, this article focuses on the role and status of Kurd nomad in the region in the last years of Poshtkuh rule (Reza Shah period). a is adopted.