مطالعه كانه زايي سولفيدي در سنگ هاي اولترامافيك مجموعه افيوليتي نهبندان

مجموعه افيوليتي نهبندان در زون جوش خورده سيستان در مرز ميان بلوك لوت و افغان در شرق ايران واقع شده است. در اين محدوده بعد از مطالعات صحرايي، 21 مقطع نازك و 32 مقطع صيقلي به ترتيب براي مطالعات سنگ شناسي و كانه نگاري تهيه شد. بعلاوه 6 نمونه داراي حداقل دگرساني جهت آناليز شيميايي به روش XRF و 9 نمونه جهت آناليز ICP-OES و Fire Assay انتخاب گرديد. سه سكانس سنگي مختلف در مجموعه افيوليتي نهبندان قابل شناسايي است 1) پريدوتيت گوشته اي متشكل از هارزبورژيت هاي غني از كلينوپيروكسن و هارزبورژيت تهي شده؛ 2) سكانس اليوين وبستريت- پيروكسنيت- گابرونوريت؛ 3) سكانس ورليت- تروكتوليت-گابرو توده اي- بازالت. هارزبورژيت و هارزبورژيت كلينوپيروكسن دار فراوان ترين نوع سنگ در منطقه هستند. اين سنگ ها تحت تاثير سرپانتيني شدن شديد قرار گرفته و طي دگرساني گرمابي كف دريا ليستونيتي شده اند. ليستونيت به صورت دايك و غلافي در پريدوتيت ها وجود دارد. در محدوده مورد مطالعه كانه زايي سولفيدي مس (كالكوپيريت، كالكوسيت، كووليت، ديژنيت و بورنيت) بيشتر همراه با سنگ هاي هارزبورژيتي غني از كلينوپيروكسن رخ داده است. علاوه بر كاني هاي سولفيدي، مس طبيعي، كاني هاي اكسيدي از جمله كوپريت- تنوريت و كربنات هاي مس نيز ديده مي شوند. پتروگرافي سنگ ميزبان اولترامافيك نشان دهنده دو نسل كانه زايي سولفيدي است. در نسل اول، سولفيدهاي ماگمايي اوليه به صورت بي شكل با بافت افشان و به شكل بين دانه اي و در نسل دوم، كاني هاي ثانويه در اثر عملكرد سيال گرمابي به شكل رگچه اي در امتداد شكستگي هاي سنگ ميزبان به وجود آمده اند. عيار طلا در نمونه هاي آناليز شده، بالا است و همبستگي خوبي با عناصر مس و آهن نشان مي دهد با اين حال كاني مستقلي از طلا شناسايي نشد. با در نظرگرفتن حضور گسترده سنگ هاي اولترامافيكي سرپانتيني شده و همچنين رخنمون هاي ليستونيت در منطقه مورد مطالعه، مي توان منشا مس، طلا و آهن را مرتبط با اولترامافيك هاي سرپانتيني شده دانست.