ميدان در مكتب معماري و شهرسازي اسلامي دوره صفويه ، از نقش جهان اصفهان تا فرح آباد ساري

ميدان از مهمترين عناصر شهري در تاريخ معماري جهان است. در دوران حكومت شاهان صفوي و به ويژه شاه عباس يكم، ميادين با شكوهي از شهر اصفهان تا شهر تاريخي و متروك فرح آباد ساري در مازندران بنياد شد. پيشينهٔ تاريخي فرح آباد حاكي از آن است كه تا پيش از حكومت شاه عباس، اين منطقه روستايي كوچك و كم اهميت به نام طاهان بود كه وي موجبات توسعه و احداث بناهاي متعدد شهري را در اين سرزمين فراهم آورد، به نحوي كه پس از اصفهان اين شهر به عنوان پايتخت دوم انتخاب گرديد. پژوهش حاضر با شناخت ويژگي هاي طراحي معماري ميادين مكتب صفوي و با مطالعه تطبيقي الگوهاي مشترك ساختاري ماهوي انجام شد و در پي دستيابي به زبان مشترك معماري و شهرسازي اسلامي در مكتب اصفهان است. فرضيه تحقيق در اين نوشتار بهره گيري از الگوهاي طراحي ميدان نقش جهان در طرح ميدان فرح آباد است. اين پژوهش كه با روش كتابخانه اي، ميداني و با رويكرد تاريخي - تفسيري انجام گرفته است، ضمن شرح و تعريف مختصر از معماري ميدان نقش جهان به بررسي و بازخواني ويژگي هاي احتمالي ميدان تاريخي و فراموش شده فرح آباد ساري به عنوان پيش درآمدي جهت تحليل و مقايسه تطبيقي ميان الگوهاي مذكور در آنها پرداخته و سپس به تعيين حدود اين تاثير پذيري مي پردازد. در نهايت با نگرش معناگرايانه نشان ميدهد كه اين زبان مشترك در طراحي اين دو ميدان چگونه در پي پاسخ به احراز هويت انسان در ارتباط با مراكز قدرت سياسي و مذهبي شهرهاي اسلامي است