تحليلي بر اسناد و گزارش‌هاي بريتانيا در مورد منطقه نفت‌خيز بيكرز در دوره پهلوي اول

British reports about the oilrich region of Bikarz in the 1930

هدف: بيكرز اسم قصبه‌اي در منطقه ماهور ميلاتي در استان فارس است. اين منطقه در نقشه‌ها و آثار جغرافيايي ايران چندان از شهرت برخوردار نيست؛ اما گزارش‌هاي سالانه اسناد اداري انگلستان “Administration Report of Persian Gulf”، در دوره رضاشاه، اطلاعات پي‌درپي و مهمي را زير عنوان بيكرز و درموردِ مسائل سياسي و اقتصادي آن به‌ويژه مسائل مربوط به اكتشافات نفت دارد. هدف اين پژوهش بررسي چرايي گزارش‌هاي اين اسناد زير عنوان بيكرز است كه حدود جغرافيايي آن نيز يكسان در نظر گرفته نمي‌شده است. روش/رويكرد پژوهش: اين پژوهش با رويكردي توصيفي – تحليلي و با استفاده از منابع كتابخانه‌اي اجراشده است. يافته‌ها و نتايج: يافته‌هاي پژوهش نشان مي‌دهد كه نماينده انگلستان گزارش‌هاي خود را بر مبناي اهميت جغرافيايي مناطق براي حفاري چاه‌هاي نفت تنظيم مي‌كرده است بنابراين سير جغرافيايي گزارش‌ها از سمت جنوب منطقه بيكرز به سمت شمال آن بوده است. همچنين روند گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه از يك‌سو با قدرت‌گيري دولت رضاشاه از نقش فعال طوايف محلي كاسته شده است و از سوي ديگر شركت نفت در تحولات اقتصادي و اجتماعي منطقه بسيار مؤثر بوده است.

Purpose: Bikarz, a small and lessknown town in the province of Fars, is the subject of a series of British official documents released as part of the collection of Administration Reports of the Persian Gulf. Reports date back to the 1930s, the time of Reza Shah Pahlavi. The series holds important information, in particular with regard to the oil industry and the AngloPersian Oil Company. The present paper examines these documents. Method/Research Design: Archival documents and library resources are consulted to prepare this paper. Finding: Reports emphasize the importance of the region for oil drilling. They cover the region from south to the north. Reports also show that the strong central government which Reza Shah established had successfully weakened the power of local tribes. The documents also show that the AngloPersian Oil Company had considerable influence on the social and economic developments of the region.