ظهور ارتباطات مجازي و الزامات نوين در شيوه هاي مديريت و برنامه ريزي شهر فردا

گذار به عصر ارتباطات و اطلاعات كه بسياري از انديشمندان، آن را واقعيت هزاره سوم دانسته اند، چيزي بسيار فراتر و بنيادي تر از تصورات عاميانه مبني بر گسترش رايانه ها و فضاهاي مجازي است. در اين عصر، بخش عمده اي از ارتباطات درون و بين شهري، بطور روزافزون از طريق فناوريهاي ارتباطات مجازي صورت مي گيرد كه عملا از ويژگيهاي محيط فيزيكي و مسافت بين مبدا و مقصد كاملا مستقل بوده و به علاوه، به شيوه اي كاملا نامحسوس و نامريي عمل مي نمايد. پيشرفتهاي چشمگير در حوزه ارتباطات مجازي و كاهش شديد محدوديتهاي مسافتي و زماني سفر، ضمن آنكه منطق نويني به نام «فضاي جريانها» را بر جغرافياي جهاني مسلط ساخته ، شهر امروز را با دو ماهيت جدايي ناپذير فيزيكي و مجازي تعريف نموده است. حال، پرسش اساسي آن است كه در چنين شرايطي، روشهاي رايج در مديريت و برنامه ريزي امور شهري كه عمدتا به ماهيت فيزيكي شهر توجه دارند، تا چه حد مي توانند در توجيه و هدايت گرايشهاي نوين شهر فيزيكي-مجازي امروز، كارآمد باشند؟ به همين منظور، در اين پژوهش، با رويكردي ريشه اي و روشي تحليلي-توصيفي، ابتدا با مطالعه اصول بنيادين جامعه صنعتي (كه بسياري از روشهاي كنوني مديريت و برنامه ريزي، برآمده از آن عصر هستند)، تلاش شده است تا ويژگيهاي اساسي و كلي الگوهاي رايج، استخراج شود. سپس، با روشي كيفي و قياس تطبيقي ميان اين ويژگيها و تحولات صورت گرفته در عصر ارتباطات مجازي در هركدام از اين اصول (كه در واقع، اصول جامعه عصر ارتباطات مي باشند)، ميزان سازگاري آنها با شرايط كلي عصر ارتباطات، مورد ارزيابي قرار گرفته است. يافته هاي پژوهش بيانگر آن است كه الگوهاي رايج، در بيشتر موارد، با اصول جامعه عصر فناوري اطلاعات و ارتباطات مجازي، همخواني چنداني نداشته و اين امر، مي تواند از دلايل اساسي عدم كارايي مطلوب اين روشها در برخورد با شهر امروز به شمار آيد. اين موارد در قالب آسيب شناسي و در چند محور كلي (مفهوم، روش شناسي، شاخص شناسي) مطرح شده است و در پايان، از جمع بندي اين بخش، الزاماتي كه در بازنگري روشهاي رايج، با اين رويكرد بايد مورد توجه قرار گيرد، بيان شده است