انتخاب منبع غذايي گوزن زرد ايراني (Cervus dama mesopotamica) جزيره اشك پارك ملي درياچه اروميه در فصل بهار

مقدمه و هدف: شناسايي و مستندسازي منابع مورد استفاده علف خواران بزرگ جثه يكي از مباني اصلي در بوم شناسي جانوري مي باشد كه براي حفظ گونه هاي در معرض خطر و مديريت جمعيت هاي مورد بهره برداري ضروري است. در اين مطالعه منابع غذايي مورد استفاده گوزن زرد ايراني در جزيره اشك پارك ملي درياچه اروميه در بهار 1390 مورد بررسي قرار گرفت. از آنجايي كه گوزن زرد ايراني گونه اي در معرض خطر انقراض است و جمعيت آن در جزيره اشك رو به افزايش مي باشد، به منظور مديريت پايدار جمعيت اين گونه معرفي شده به جزيره، بررسي وضعيت تغذيه اي آن ضرورتي انكارناپذير است. مواد و روشها: به منظور اندازه گيري ميزان بهره برداري از گياهان در فصل بهار از كوادرات هايي با طول و عرض 10 متر استفاده شد و از روش شمارش ساقه در كوادرات براي برآورد تراكم گونه هاي گياهي استفاده شد. براي تعيين ارجحيت منابع مورد تغذيه از شاخص انتخاب منلي استفاده شد. همچنين براي تعيين اينكه آيا گونه مورد نظر منابع خود را بطور تصادفي انتخاب مي نمايد يا خير، از آزمون G استفاده شد. يافته ها و نتيجه گيري: نتايج نمونه برداري نشان داد كه گوزن زرد ايراني در جزيره اشك در فصل بهار از ميان گونه هاي گياهي موجود، يولاف (Avena fatua L.)، گندم نياي قفقازي (Aegilops tauschii Cosson) و سير وحشي Allium akaka S.G. GMEL)) را در صورت موجود بودن در زيستگاه نسبت به ساير گونه ها ترجيح مي دهد و نسبت به پسته وحشي Pistacia atlantica DESF. Subsp. Mutica (POJ.) RECH اجتناب نسبي نشان ميدهد و همچنين نسبت به گياه تنگرس (Rhamnus pallasi fisch & C.A. Mey.) اجتناب كامل نشان مي دهد. در نهايت با توجه به همكنشي بين سيستم گياه – علف خوار و روند تغيير الگوي اقليم جهاني و بروز نوسانات غير قابل پيش بيني اقليمي و بروز نوسانات فصلي در مقياس محلي، كه به طور مستقيم و غيرمستقيم بر منابع زيستگاهي موثر است، پيشنهاد مي شود كه بر اساس شرايط حاكم بر زيستگاه و جامعه گياهي، به طور مستمر در فصول مختلف و سال هاي متوالي منابع ضروري مورد نياز و همچنين ظرفيت برد تغذيه اي اين گونه مورد پايش قرار گيرد.