تأثير خط كوفي بر خط كوفي بنايي و تحول آن تا آرم‌نويسي‌هاي امروز

Development of Banna’i Kufic Script: from Kufic to Contemporary Logotypes

خط كوفي بنايي كه ريشۀ آن از خط كوفي است، از تكرار واحدهاي هندسي به صورت عمودي، افقي، موازي و غيره بر روي شبكه (مسطر) حاصل مي شود و به دليل جنبه هاي بصري منحصربه فرد و ارتباط تنگاتنگ آن با معماري قابليت هاي بسياري براي استفاده در هنر معاصر دارد. اين مقاله پژوهشي است دربارۀ شناسايي عوامل تأثيرگذار بر ماندگاري خط كوفي بنايي در دورۀ معاصر و روند استفاده از آن در طراحي آرم نوشتاري، با بررسي خصوصيات ساختاري و هندسي اين خط مي توان دليل ماندگاري آن را به عنوان خطي سنتي با روحيه اي نو بررسي كرد و اين ويژگي ها را در طراحي آرم نوشتاري تعميم داد. قابليت ساختاري اين خط، روابط مشخص و تعامل بين سواد و بياض در آن، سادگي و صراحت اجزا، داشتن نظم و ترتيب منطقي، خوانايي و فارغ بودن از تغييرات ضخامت، عدم اعراب گذاري، داشتن پيشينۀ سنتي و ظرفيت نوگرايي بالاي آن، قابليت تغيير فضاهاي مثبت و منفي و بافت پذيري آن، مجموعه اي از ويژگي هاي منحصربه فردي را در اين خط ايجاد نموده كه آن را مستعد استفاده در هنرهاي تجسمي مي كند. بر اين اساس در اين تحقيق به روش توصيفي تحليلي سعي شده تا عوامل تأثيرگذار بر ماندگاري اين خط شناخته شود و روند استفاده از اين قابليت ها در طراحي آرم هاي نوشتاري معاصر مورد مداقه قرار گيرد. يافته هاي تحقيق نشان مي دهد كه بهره گيري از خطوط بنايي خصوصيت هاي ممتازي را در بر دارد كه شامل سطوح تخت، حركات عمودي، افقي، موازي و زاويه دارِ هندسي و ساختاري مي باشد و توانايي بسيار زيادي در ايجاد فضاهاي مثبت و منفي، قابليت شكل پذيري فراوان و استعداد بسياري در راز و رمزدار داشتن نوشته ها دارد.

Square or geometric Kufic (also known as banna’i) developed from the Kufic script and consists of repeating vertical, horizontal, and parallel geometric units on a geometric network called a grid. Due to its unique visual characteristics and its close association with architecture, it is very promising for use in contemporary arts. This paper presents a research on contributing factors to the endurance of this script, as well as the geometric and structural features of square Kufic (banna’i) and its applicability for designing logotypes. Structural features of square Kufic include the relationship and interaction of black and white, simple and explicit components, logical order, legibility independent of thickness, the absence of diacritic marks, its traditional backgrounds, its high regenerative capacity, and the possibility of changing positive and negative spaces and its texture. This set of unique features makes it a promising typeface for use in visual arts, especially in logotype design.  This research attempts to explore contributing factors to the endurance of this script, as well as contemporary procedures in its applicability for logotype design with a descriptiveanalytic methodology. Results show that banna’i calligraphy features rectilinear surfaces, repeating vertical, horizontal, and parallel geometric units on a geometric grid, positive and negative spaces, flexibility in design, and other characteristics which help symbolize texts.