مجانين‌العقلاي زن در تصوف اسلامي

wise insane women in islamic mysticism

مقالۀ حاضر، جُستاري تحقيقي در تاريخ عرفان اسلامي است كه به معرفي و بحث دربارۀ زنان عاقلۀ مجنونه مي‌پردازد. بخش اول مقاله، مباحث نظري دربارۀ جنون عرفاني و مباني آن است. شيوۀ ارائۀ اين مباحث براساس آرا و دستاوردهاي صاحب‌نظران كلاسيك در عرفان اسلامي است. در بخش دوم مقاله، ضمن بررسي رفتار و انديشه‌هاي عقلاي مجانين، نام و احوال چند تن از مجانين‌العقلاي زن، بر‌اساس منابع محدود تاريخي، ذكر مي‌شود. نخستين كتابي كه به تصوف و تعبد زنان پرداخته است، ذكر النسوه المتعبدات الصوفيات نوشتۀ ابوعبد الرحمن سُلمي است. پس از آن، در صفۀالصفوه ابن جوزي و عقلاءالمجانين نيشابوري مي‌توان احوال اين زنان را يافت. مسئلۀ پژوهش حاضر اين است كه آيا در طول تاريخ برخي زنان نيز احوالات عرفاني خاص داشته‌اند و در زمرۀ عقلاي مجانين جاي گرفته‌اند؟ بر‌اساس اطلاعاتي كه از منابع درجه اول فراهم مي‌شود مي‌توان به اين پرسش پاسخ مثبت داد. روش اين تحقيق تاريخي و كتابخانه‌اي است.

The present article is a query research in the history of Islamic mysticism aim to introduce and discuss the wise insane women. The first part of the article is about the theoretical discussions of mystic insanity and its fundamentals. The style of the presentation of the discussions is based on the views and achievements of classical experts in the Islamic mysticism. In the second part of the article, the name and the biography of some of them based on the restricted historical resources were mentioned; in addition to the review of behaviors and thoughts of the wise insane. the first book abot this mattes is written by "solami". The main question of the research is that did some women have special mystic status in the history? Have been they regarded as the wise insane? The answer to this question is positive according to the first grade resources. The method of this research is historical – librarybased.