فرزند‌پروري و مسئوليت پذيري در نوجوانان: نقش واسطه‌گري سبك‌هاي پردازش هويت

CHILDREARING AND RESPONSIBILITY AMONG ADOLESCENTS: THE MEDIATING ROLE OF IDENTITY PROCESSING STYLES

اين تحقيق با هدف بررسي نقش واسطه گري سبك هاي پردازش هويت در رابطه ي بين ابعاد فرزندپروري و مسئوليت پذيري در نوجوانان صورت پذيرفت. شركت كنندگان اين پژوهش شامل 304 نفر (171 دختر و 133 پسر) از دانش آموزان دبيرستان هاي شهر شيراز در سال تحصيلي 93-92 بود كه بر اساس روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي انتخاب شدند. به منظور بررسي متغيرهاي پژوهش، هر يك از شركت كنندگان، پرسش نامه هاي محيط خانوادگي نقاشيان، سبك هاي پردازش هويت وايت و همكاران و مسئوليت پذيري سروشرا تكميل نمودند. پايايي ابزارهاي پژوهش به وسيله ي ضريب آلفاي كرونباخ و روايي آن ها به كمك همساني دروني تعيين شد. نتايج حاكي از روايي و پايايي قابل قبول آزمون ها بود. هم چنين نتايج تحليل مسير مطابق با مراحل بارون و كني نشانگر آن بود كه، ابعاد فرزندپروري كنترل و محبت، پيش بين مثبت و معنادار مسئوليت پذيري نوجوانان هستند. بعد فرزندپروري كنترل، پيش بين مثبت و معنادار سبك پردازش هويت هنجاري و بعد فرزندپروري محبت، پيش بين مثبت و معنادار سبك هاي پردازش هويت، اطلاعاتي و هنجاري و پيش بين منفي و معنادار سبك پردازش هويت سردرگم اجتنابي بود. در مورد سبك هاي پردازش هويت نيز مشاهده گرديد كه سبك هاي پردازش هويت اطلاعاتي و هنجاري، پيش بين مثبت و معنادار و سبك پردازش هويت سردرگم اجتنابي پيش بين منفي و معنادار مسئوليت پذيري نوجوانان است. نتايج تحليل مسير نشان داد كه سبك پردازش هويت هنجاري در رابطه ي بين بعد فرزندپروري كنترل و مسئوليت پذيري نقش واسطه گري كامل ايفا مي كند. هم چنين سبك هاي پردازش هويت اطلاعاتي، هنجاري و سردرگم اجتنابي نقش واسطه اي سهمي در ارتباط بين بعد محبت فرزند پروري و مسئوليت پذيري داشتند.

The present study investigated the mediating role of identity processing styles in relationship between childrearing dimensions and responsibility among adolescents. Participants included 304 high school students (171 female and 133 male) from Shiraz city which selected by multistage cluster sampling method. To study variables, participants completed Family Environment Inventory, Identity Styles Inventory, ISI6G and Responsibility Inventory). The reliability and validity of instruments were determined by Alpha Cronbach coefficient and internal consistency. The results showed an acceptable reliability and validity of the instruments. Finding showed that the dimensions of affection and control were a significant positive predictor of responsibility. Also dimension of control was a significant positive predictor of normative identity processing style. Dimension of affection was a significant positive predictor of information and normative identity processing styles and a significant negative predictor of diffuseavoidant identity processing style. Also informational identity style and normative identity style were significant positive predictors of responsibility, but diffuse/avoidant identity style was a significant negative predictor of responsibility. Path analysis showed the partial mediating role of normative identity processing styles in relationship between control dimension and responsibility. In addition to, informational, normative anddiffuse/avoidant processing styles had complete mediating role in relationship betweenaffection dimension and responsibility.