بررسي كيفيت آب مخزن سد مهاباد با استفاده از شاخص نوتني و گراف والن وايدر

Investigation of Water Quality in Mahabad Dam Reservoir Using Novotny Index and Vollenweider Graph

سد مخزني مهاباد نقش مهمي در تامين آب كشاورزي و آشاميدني شهرستان مهاباد دارد. بنابراين كيفيت آب مخزن اين سد به لحاظ شرايط استراتژيك آن از اهميت بسزايي برخوردار بوده و به همين علت به عنوان هدف اين تحقيق مورد بررسي قرارگرفته است. در اين راستا از شاخص نووتني و گراف والن وايدر استفاده شد. در گام اول داده هاي كيفي سه ايستگاه SW4، SW7 و SW8 ، كه به ترتيب مبين وضعيت كيفي شاخه هاي كوتر، بيطاس و مخزن اصلي سد مي‌باشند، در يك دوره زماني از دي ماه سال 1389 تا آذر ماه سال 1390 جمع آوري گرديد. در گام بعدي وضعيت تغذيه گرايي هر يك از ايستگاه ها، توسط شاخص هاي ارايه شده مورد بررسي قرار گرفت. نتايج تحقيق نشان داد كه غلظت فسفر كل، نيتروژن كل، كلروفيلa و درصد اشباع اكسيژن محلول در لايه زيرين مخزن در محدوده تغذيه گرايي شديد قرار دارد. از بين اين شاخص هاي ذكر شده فسفر در طول دوره مطالعه داراي غلظتي بيش از 02/0 ميلي گرم بر ليتر مي باشد كه طبق استاندارد جهاني شرب يك عامل مهم در ايجاد تغذيه گرايي در مخزن است. شاخص هاي ارايه شده نشان داد كه يك شرايط تغذيه گرايي شديد و خطرناك بر مخزن سد مهاباد حاكم مي‌باشد. غلظت شاخص هاي كيفي فراتر از استانداردهاي جهاني بوده كه اين امر وضعيت نامطلوبي را ايجاد مي كند.

Mahabad reservoir dam plays an important role in supplying agricultural and drinking water for Mahabad city. Therefore, the water quality of this reservoir because of its strategic situation is important, and has been investigated as the goal of this research. In this regard, Novotny index and Vollenweider graph were used. At the first step, water qualitative data in three stations of SW4, SW7 and SW8, that are indicators of water quality conditions in Koter, Beytas branches and main reservoir, were collected in the period time of January 2010 to December 2011 respectively. At the next step, the Eutrophication condition was studied, using the selected indices, in each station. The results showed that the Total Phosphor, Total Nitrogen, Chlorophyll a and saturation percentage of Hypo-limnetic Oxygen concentration were in the high Eutrophic level in sub layer of the reservior. Among the mentioned parameters, the concentration of Phosphor was more than 0.02 mg L-1 and according to the universal standards it was an important agent in creation of the Eutrophication. The presented indices showed that an intensive and dangerous eutrophication was governed in Mahabad dam reservoir. The concentrations of qualitative indices were beyond the universal standards so that this situation was creating an undesirable condition.