بررسي رابطه تغييرات جريان فصلي رودخانه‌هاي شمال غرب كشور با برخي شاخص هاي پيوند از دور با استفاده از تحليل موجك

Analysis of the Relationship between Seasonal Streamflow Variations and some Teleconnection Indices by Wavelet Analysis Method (Case study: Northwest Rivers)

در اين مطالعه به بررسي ارتباط موجود بين جريان فصلي رودخانه هاي شمال غرب كشور و حالت هاي غالب تغييرات شرايط آب و هوايي موجود پرداخته شد. براي انجام اين پژوهش از داده هاي ماهانه و فصلي جريان رودخانه ايستگاه هاي هيدرومتري واقع در شمال غرب كشور در طي دوره ي آماري 1388-1350 استفاده گرديد. تبديل موجك پيوسته روي دبي هاي ميانگين فصلي جريان رودخانه براي 33 ايستگاه هيدرومتري مورد مطالعه انجام شد. تحليل موجك متقاطع بين جريان فصلي رودخانه ها و سه شاخص پيوند از دور منتخب NAO، PNA و SOI انجام شد. بيش ترين كوواريانس اقليم- دبي توسط موجك متقاطع در دوره ي 6-2 سال بعد از سال 1370 (1991) براي شاخص هاي اقليمي و دبي هاي فصلي مورد مطالعه پديدار شد. نتايج حاصل از تجزيه ‌و تحليل همبستگي در دوره 6-2 سال بين دبي هاي فصلي و شاخص هاي اقليمي منتخب نشان داد كه قوي ترين همبستگي بين شاخص NAO با جريان رودخانه فصل هاي بهار و زمستان براي دوره بعد از سال 1370 وجود دارد. شاخص هاي PNA و SOI وجود همبستگي منفي معني داري را قبل از سال 1370 براي تمامي فصول نشان دادند. تحليل طيف موجك متقاطع و همبستگي در دوره 6-2 سال حضور يك نقطه عطف در حدود سال 1370 در جريان رودخانه فصلي شمال غرب كشور را آشكار ساخت. نتايج تحليل همبستگي نشان داد كه افزايش تغييرات جريان بعد از سال 1370 ناشي از تاثير شاخص NAO بر شمال غرب كشور هست. تغييرات به‌وجود آمده جريان فصلي رودخانه هاي شمال غرب كشور بعد از سال 1370 به‌وسيله شاخص هاي پيوند از راه دور مي تواند از افزايش ميانگين جهاني دماي هوا و تغيير اقليم ناشي شده باشد.