بررسي اثر تنش كم آبي بر شاخص هاي فتوسنتزي و عملكرد علوفه ژنوتيپ هاي سورگوم علوفه اي (Sorghum bicolor)

با توجه به محدوديت دسترسي به آب در توليد گياهان زراعي يافتن ژنوتيپ هاي با كارايي مطلوب مصرف آب از اولويت هاي پژوهشي به حساب مي آيد. به همين منظور اين پژوهش جهت بررسي اثر تنش كم آبي بر شاخص هاي فتوسنتزي و در نهايت توليد و عملكرد علوفه اي سه ژنوتيپ سورگوم در دانشگاه محقق اردبيلي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كاملاً تصادفي در گلخانه تحقيقاتي در سال 1392 اجرا شد. تيمارهاي آزمايش شامل تنش كم آبي در چهار سطح (80، 65، 45 و 25 درصد ظرفيت زراعي) و سه ژنوتيپ سورگوم (KFS2، KFS6 و KFS17) بود. نتايج نشان داد كه اثر اصلي تنش كم آبي و ژنوتيپ بر اكثر صفات اندازه گيري شده در سطح احتمال يك درصد داراي اختلاف معني دار بود. برهمكنش تنش كم آبي و ژنوتيپ سورگوم تنها بر ميزان كلروفيل a، كارتنوئيدها، پايداري كلروفيل و عملكرد علوفه اي معني دار گرديد. به طوري كه تنش كم آبي موجب كاهش كلروفيل a، b، كلروفيل كل، فلورسانس حداكثر (Fm)، عملكرد كوانتومي فتوسيستم II (Fv/Fm) و عملكرد علوفه و سبب افزايش نسبت كلروفيل a به b، كارتنوئيدها، پايداري كلروفيل، FO (فلئورسانس حداقل در شرايط سازگار شده با تاريكي)، Ft (شدت فلورسانس پايه يا لحظه اي) گرديد. اگرچه ژنوتيپ KFS6 در بسياري از صفات اندازه گيري شده بيش ترين مقدار را داشت با اين وجود بيش ترين عملكرد مربوط به ژنوتيپ KFS2 و بعد از آن KFS17 بود. هم چنين بر اساس نتايج تجزيه رگرسيوني ژنوتيپKFS17 بيش ترين همبستگي را بين كلروفيل a، كلروفيل كل و ميزان كارتنوئيدها با عملكرد نشان داد. به طوركلي، كاهش عملكرد در ژنوتيپ KFS2 مي تواند به هزينه كردن بيش تر مواد فتوسنتزي گياه به منظور تحمل در برابر تنش باشد.