تأثير پليمرهاي سوپرجاذب بر خصوصيات مورفولوژيك گياه رزماري (Rosmarinus officinalis) در شرايط تنش خشكي

The effect of superabsorbent polymers on morphological traits of rosemary (Rosmarinus officinalis) under drought stress

به منظور بررسي تأثير پليمرهاي سوپرجاذب و تنش خشكي بر برخي خصوصيات مورفولوژيك گياه رزماري، پژوهشي گلداني به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با چهار سطح تنش خشكي (آبياري در حد 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفيت زراعي) و دو سطح سوپرجاذب (بدون سوپرجاذب و يك گرم در سوپر جاذب كيلوگرم خاك) در چهار تكرار، در گلخانه تحقيقاتي دانشگاه آزاد اسلامي واحد ساوه انجام گرفت. صفات مورد ارزيابي شامل ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعي، وزن تر و خشك اندام هوايي، ريشه و كل گياه و همچنين وزن خشك برگ و ساقه بود. نتايج حاصل از اين تحقيق نشان داد كه اثر متقابل اين دو عامل بر تمام صفات مورد بررسي بجز ارتفاع بوته، وزن خشك برگ و نسبت وزن خشك برگ به ساقه معنيدار بود. بيشترين تعداد شاخه فرعي (55/9 شاخه در بوته)، وزن تر ريشه (7/17 گرم در بوته)، وزن خشك ريشه (10 گرم در بوته) و وزن خشك كل گياه (75/33 گرم) در تيمار 100% ظرفيت زراعي و همراه با كاربرد سوپرجاذب مشاهده شد. همچنين، بيشترين وزن خشك برگ (3/12 گرم در بوته) و ساقه (3/13 گرم در بوته)، وزن تر اندام هوايي (3/58 گرم در بوته) و وزن خشك اندام هوايي (8/23 گرم در بوته) و وزن تر كل (7/71 گرم در بوته) در تيمار 100% ظرفيت زراعي و بدون كاربرد سوپرجاذب حاصل شد. بر اساس نتايج اين تحقيق، آبياري گياه رزماري در حد ظرفيت زراعي باعث بهبود اكثر صفات مورفولوژيك آن شد.

In order to study the effects of superabsorbent polymers and drought stress on some morphological characteristics of Rosmarinus officinalis, a pot experiment was conducted as factorial, based on completely randomized design with four replications, in which factors included four levels of drought stress (irrigation up to 100, 75, 50 and 25 percent of field capacity (FC) level, respectively) and two levels of superabsorbent (without superabsorbent, and with one g superabsorbent per kg) in the Research Greenhouse of Islamic Azad University, Saveh Branch. The investigated traits were plant height, number of primary branches, fresh and dry weights of aerial parts, roots and whole plant, and also dry weight of leaves and stem. Results of this study showed that interaction effect of these two factors was significant on all of the examined characteristics, except plant height, dry weight of leaves and ratio of leaf to stem dry weight. The highest number of primary branches (9.55 branches/plant), fresh root weight (17.7 g/plant), dry root weight (10 g/plant) and total dry weight of the plant (33.75 g) was observed in 100% FC treatment with superabsorbent application. Also, the highest dry weight of leaves (12.3 g/plant), dry weight of stem (13.3 g/plant), fresh weight of shoots (58.3 g/plant), dry weight of shoots (23.8 g/plant) and wholeplant fresh weight (71.7 g/plant) were obtained in 100% FC treatment and without superabsorbent. Based on the results of this study, irrigation of rosemary at the field capacity level improves most of its morphological characteristics.