رتبه‌بندي شركت‌هاي كارگزاري بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معيارهاي ريسك تسويه صندوق تضمين تسويه شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه

Ranking Tehran Stock Exchange brokerage based on criteria of settlement risk from settlement guarantee fund (SGF) in Central Security Depository of Iran (CSDI)

شركت‌هاي كارگزاري از جمله مهم‌ترين نهادهاي مالي در بازار سرمايه به حساب مي‌آيند و با توجه به ماهيت خدماتي شركت‌هاي كارگزاري، رتبه‌بندي آن‌ها لازم و ضروري به نظر مي‌رسد. اين شركت‌ها را به طرق بسيار زيادي مي‌توان مورد رتبه‌بندي قرارداد كه هر كدام بر اساس معيارها و ضوابط خاصي مي‌باشد. يكي از فرآيندهاي پرمخاطره بازارسرمايه، تسويه مي‌باشد. صندوق تضمين تسويه به عنوان يكي از روش‌هاي مديريت ريسك‌هاي تسويه معاملات اوراق بهادار، درخور توجه مي‌باشد. در اين مقاله برآنيم كه شركت‌هاي كارگزاري را بر اساس معيارهاي صندوق تضمين تسويه مورد ارزيابي قرار دهيم. صندوق تضمين تسويه به عنوان واحدي از تشكيلات شركت سپرده‌گذاري مركزي فعاليت كرده و ريسك تسويه اعضاي پاياپاي درتسويۀ معاملات بورس اوراق بهادار تهران و فرابورس ايران را مديريت مي‌كند. با استفاده از معيارهاي دفعات نكول كارگزاري، مبلغ نكول و زمان تأخير و با استفاده از روش TOPSIS به رتبه‌بندي كارگزاران فعال بورس تهران در سال 1392 مي‌پردازيم. نتايج تحقيق حاكي از آن است كه در بين شركت‌هاي كارگزاري عضو صندوق تضمين تسويه شركت كارگزاري ساوآفرين بالاترين رتبه و درجه و شركت كارگزاري صباجهاد پايين‌ترين رتبه‌بندي را از نظر شاخص‌هاي ريسك تسويه دارند. همچنين تأسيس يك نهاد نظارتي جهت ارزيابي و رتبه‌بندي نهادهاي فعال بازار سرمايه ضروري به نظر مي‌رسد.

Brokerage firms are major financial institutions in the capital market and Due to the nature of the service brokerage firms, ranking them seem necessary. These firms can be compare and rank in different aspect that based on specific criteria. One of the risky processes in capital market is Settlement. Settlement Guarantee Fund as a risk management is one of common settlement method of securities transactions and need to be notice. This research is looking to evaluated brokerage firms based on the criteria of Settlement Guarantee Fund. Now Settlement Guarantee Fund is active as a unit of the Central Depository Company Formation and manage settlement risk in Tehran Stock Exchange (TSE) and Iran Fara Bourse (IFB). Using measures brokerage repeated default, default amount of latency and using TOPSIS method to rank list of active firms described Tehran Stock Exchange in 2013. The results show that in the list of members, SavAfarin and Saba Jahad Brokerage Company are highest and lowest ranking degree of settlement risk factors. There also appears to be a risk rating system established in the capital market seems necessary.