طراحي و تبيين مدل پذيرش و عرضه سهام شركت‌ها براي نيل به توسعه بورس اوراق بهادار مبتني بر سند چشم‌انداز 1404 جمهوري اسلامي ايران

Design and Explanation of a Model for the Registration and Listing of company's shares to achieve the development of Tehran Stock Exchange based on 1404 vision of Islamic Republic of IRAN

ايفاي نقش مؤثر بورس اوراق بهادار در توسعه اقتصادي و همچنين تحقق اهداف اقتصادي سند چشم‌انداز، ارائه مدلي مناسب از نحوه پذيرش و جذب شركت‌ها در بورس اوراق بهادار و همچنين چگونگي ايجاد تقاضاي سرمايه‌گذاري براي عرضه اوليه سهام شركت‌هاي پذيرفته‌شده را ايجاب مي‌نمايد. اين پژوهش ازنظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش گردآوري داده‌ها توصيفي و از نوع پيمايشي بود، ازنظر نوع داده هاي موردنياز آميخته(كمي-كيفي) و از نوع اكتشافي بود. جامعه آماري پژوهش شامل دو بخش كيفي شامل ده نفر از اساتيد دانشگاهي، خبرگان اقتصادي مالي و بازاريابي كه به روش هدفمند انتخاب شدند و  فعالان بازار سرمايه كه از ميان آن‌ها با استفاده از فرمول كوكران و روش نمونه گيري تصادفي 384 نفر به عنوان حجم نمونه در نظر گرفته شد. ابزار گردآوري داده ها بر اساس بررسي مدارك و اسناد، مصاحبه اوليه با خبرگان و پرسشنامه صورت گرفت. پرسش نامه محقق ساخته بسته 52 سؤالي استفاده شد كه به ‌اندازه گيري ابعاد اقدامات پيش از عرضه، الزامات پس از عرضه، عرضه اوليه موفق سهام، پذيرش سهام، نقد شوندگي سهم و توسعه بورس اوراق بهادار پرداخت. روايي سؤالات مصاحبه توسط نظرسنجي از خبرگان تأييد گشت (روايي محتوا)؛ درحالي‌كه براي بررسي روايي سؤالات پرسشنامه از روايي سازه در دو بخش روايي همگرا و واگرا استفاده شد. همچنين، پايايي پرسشنامه با استفاده از روش آلفاي كرونباخ  بررسي گشت كه نتايج روايي و پايايي، هر دو قابل‌قبول بود. از سوي ديگر، بررسي ‌و تحليل داده‌هاي كيفي با استفاده از كدگذاري و تحليل محتوا انجام شد و بررسي‌وتحليل داده‌هاي كمي نيز با آزمون همبستگي توسط نرم‌افزار SPSS و روش مدل‌سازي معادلات ساختاري با نرم‌افزار Smart PLS صورت پذيرفت. نتايج تحقيق نشان داد در بخش عرضه، برگزاري نشست معارفه و اطلاع‌رساني مناسب؛ تبليغات عرضه اوليه اوراق بهادار؛ تعيين زمان مناسب عرضه اوليه؛ قيمت‌گذاري مناسب از عوامل مؤثر بر اقدامات پيش از عرضه سهام و مديريت نقد شوندگي سهم، مديريت نوسان سهم و نوآوري در ارائه ابزارهاي مشتقه از عوامل مؤثر بر الزامات پس از عرضه سهام در بورس اوراق بهادار مي باشند؛ با توجه به مؤلفه‌هاي شناسايي‌شده مدلي در زمينه پذيرش و عرضه سهام شركت‌ها براي نيل به توسعه بورس اوراق بهادار مبتني بر سند چشم‌انداز 1404 ارائه شد كه معيارهاي برازش مدل نيز قابل‌قبول بود. همچنين آزمون بخش عرضه مدل نشان داد اقدامات پيش از عرضه و الزامات پس از عرضه بر عرضه اوليه موفق سهام در بورس اوراق بهادار تأثير دارد؛ عرضه اوليه موفق سهام بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثير دارد؛ پذيرش سهام بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثير دارد؛ نقدشوندگي بازار بر عرضه اوليه موفق سهام در بورس اوراق بهادار تأثير دارد؛ نقدشوندگي بازار بر توسعه بورس اوراق بهادار تأثير دارد.

The present research was conducted with the aim of designing and explaining the model of registration and public offering of stocks in order to develop Tehran Stock Exchange based . The research was applied in terms of aim, correlational and survey based in terms of method of data collection, and mixed (quantitativequalitative) and exploratory in terms of type of collected data. The population consisted of two parts: qualitative part which is including ten persons of university teachers and economicfinancial researchers those selected by targeted method and capital market participants, in Tehran among whom 384 individuals were selected as a sample size using Cochran formula and random sampling method. In the section of questionnaire, a researchermade questionnaire with 52 questions was utilized which were about preoffering measures, postoffering requirements, Successful Initial Public Offering of shares, accepting shares, liquidity and Tehran Stocks Exchange. The validity of the interview questions were approved using the opinions of the related experts (Content Validity) while the validity of the questions used in the questionnaire were approved using construct validity in two parts of convergent and divergent. In addition, the reliability of the questionnaire was approved using the Cronbach's alpha method which the results of the validity and reliability were acceptable. On the other hand, analysis of the qualitative data was carried out through coding and content analysis. Moreover, analysis of the quantitative data was done using Correlation test through SPSS software and Structural Equation Modeling (SEM) through Smart PLS software. The results demonstrated that holding meeting for introducing and appropriate informing, advertising initial public offering of securities, determining the right time of initial offering and appropriating pricing are factors affecting preoffering measures, and management of liquidity of securities, management of fluctuations in securities, and innovation in derivative instruments are among factors influencing postoffering requirements in Tehran Stocks Exchange. According to the identified components, a model was presented in the field of accepting and offering stocks in order to develop Tehran Stock Exchange based on Islamic Republic of Iran's horizon vision in 2025 which the model fitting criteria were acceptable. Moreover, the test results indicated that preoffering measures and postoffering requirements had impact on IPO in Tehran Stocks Exchange; IPO had impact on Tehran Stocks Exchange; accepting shares had impact on Tehran Stocks Exchange; liquidity had impact on Tehran Stocks Exchange; liquidity had impact on IPO.