بررسي اثر هم افزايي كاربرد قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار بر ثبيت همزيستي نيتروژن در گياه عدس تحت شرايط تنش كم آبي

Evaluating synergistic effects of arbuscular mycorrhizal fungi on symbiotic nitrogen fixation in lentil plant under water stress conditions

تثبيت زيستي نيتروژن در سيستم همزيستي ريزوبيا-لگوم به شدت تحت تاثير منفي تنش كم آبي قرار مي گيرد. در سال‌هاي اخير ريزسازواره هاي مفيد خاكزي به‌عنوان يكي از راه كارهاي كاهش اثرات تنش خشكي و افزايش توليد محصول در كشاورزي پايدار ارزيابي‌ شده‌اند. بررسي اثر هم افزايي كاربرد قارچ هاي ميكوريز آربوسكولار و تثبيت زيستي نيتروژن درگياه عدس تحت شرايط تنش كم آبي آزمايشي در آرايش فاكتوريل بصورت طرح كامل تصادفي شامل دو فاكتور، تنش رطوبتي در چهار سطح تنش2/0، 4/0، 6/0 و تنش كم 8/0رطوبت قابل دسترس گياه و فاكتور دوم نوع قارچ ميكوريزي در چهار سطح Rhizophagus intraradices و Funneliformis mosseae، تركيب اين دو گونه و شاهد منفي در گلخانه ي تحقيقاتي گروه علوم و مهندسي خاك دانشگاه تهران انجام گرفت. نتايج نشان داد در اثر تنش كم آبي، تعداد گره، وزن خشك ريشه و اندام هوايي، محتواي كلروفيل ((spad، كلنيزاسيون ريشه، نيتروژن شاخساره به طور معني دار كاهش يافت.تفاوت معني داري در وزن خشك اندام هوايي و ريشه گياه و درصد نيتروژن اندام هوايي گياهان تلقيح شده با ميكوريز، با گياهان غير ميكوريزي مشاهده شد. در اثر كاربرد ميكوريز تعداد گره، نيتروژن اندام هوايي، وزن خشك ريشه و اندام هوايي، كلروفيل و درصد كلنيزاسيون ريشه افزايش يافت.

Biological nitrogen fixation would be affected severely by water stress. In recent years, beneficial microorganisms were evaluated as one of the practical methods to reduce the effects of drought stress and increase agricultural production. To investigate the synergistic effects of mycorrhizal fungi on symbiotic nitrogen fixation in lentil plant under water stress conditions, a completely randomized factorial design was conducted in green house condition. The first factor had four levels of water stress (0/2, 0/4, 0/6 and 0/8 field capacity). The second factor had four microorganism types (Rhizophagus intraradices, Funneliformis mosseae, their combination and negative control). The results showed that in water stress treatments, the number of root nodules, root and shoot dry weight, chlorophyll fluorescence, root colonization percentage, total nitrogen content decreased significantly. When plants inoculated by mycorrhizal fungi, shoot N content and shoot and root dry weight of inoculated were significantly different compared to non-mycorrhizal plants. Nodule number, shoot nitrogen content, shoot and root dry weight, chlorophyll fluorescence, and root colonization percentage were increased by inoculation of mycorrhizal fungi.