تحليل سازه‏انگارانه مباني هويتي سياست خارجي ايالات متحده آمريكا در قبال پرونده هسته‌اي جمهوري اسلامي ايران

Identity foundations of the US foreign policy toward the Islamic Republic of Iran’s nuclear file: a constructivist analysis

در اين مقاله با تأكيد بر نقش ابعاد هويتي و برساخت‏ها در سياست خارجي، به بررسي نگاه هويت‏بنيان آمريكا به مسائل بين‏المللي و ريشه‏هاي سازه‏انگارانه مباني سياست خارجي ايالات متحده آمريكا در قبال موضوع هسته‏اي ايران پرداخته مي‏شود. از منظر ايالات متحده، ايران بعد از انقلاب اساساً در ضديت با ارزش‏هاي غربي و نقطه مقابل ليبرال‏دموكراسي تعريف شده است كه داراي ويژگي‏هايي همچون تلاش براي دستيابي به سلاح‏هاي كشتارجمعي، نقض حقوق بشر، حمايت از تروريسم و تهديدي براي صلح و امنيت بين‏المللي است. اين برداشت از ايران، از آن بازيگري چالشگر و ماجراجو در عرصه بين‏الملل مي‏سازد كه امنيت ملي آمريكا و صلح و ثبات بين‏المللي را به مخاطره مي‏اندازد و براي آن تهديد به شمار مي‏آيد. اين نگاه و رويكرد برساخته از ايران، كاملاً گوياي تأثير انگاره‏هاي شناختي و برداشت‏هاي متعدد از هويت خود (ايالات متحده آمريكا) و ديگري (جمهوري اسلامي ايران) است كه مبناي ورود به پرونده هسته‏اي مي‏شود. ايالات متحده آمريكا سياست خارجي خود را در خصوص پرونده هسته‌اي ‏ايران، با توجه به رويكرد هويتي و برساخت ويژه از ايران، در چارچوب حفظ رژيم منع گسترش سلاح‏هاي اتمي، هژموني‏طلبي و يكجانبه‏گرايي، تهديد و نظامي‏گري بر مبناي چند عنصر هويتي، همچون رسالت‏مداري، استثناگرايي و دشمن‏سازي تعريف كرده و براين‏اساس، سياست خارجي خود را در قبال فعاليت هسته‏اي ايران تنظيم ساخته و پيش برده است. براي فهم مباني سياست خارجي آمريكا، بايد به بررسي نوع نگرش‏ها و نظام معنايي آن پرداخت و ازآنجاكه روش‌هاي اثبات‏گرا دراين‏باره ناتوان‏اند، روش‏هاي تفسيري مي‌توانند كارگشا باشند كه در اين پژوهش به دليل اينكه سازه‏انگاري بر نقش هويت و باورهاي ذهني در تعريف منافع، تصميم‏سازي و شكل‏دهي رفتار سياست خارجي تأكيد دارد، از روش سازه‏انگاري بهره گرفته شده است.

Emphasizing the role of the identity dimensions and constructs in foreign policy, this article analyzes the identitybased view of the United States to international issues and the constructivist roots of the US foreign policy toward the Islamic Republic of Iran’s nuclear file. According to the US, after the Islamic revolution, Iran has been basically defined in opposition with the Western values and against liberal democracy and it has characteristics such as trying to acquire weapons of mass destruction, violating the human rights, supporting terrorism and posing a threat against international peace and security. This perception of Iran makes it a challenging and adventurous state, threatening American national security as well as international peace and security. Such a constructed view of Iran is a clear representation of the effects of cognitive patterns and multiple perceptions of “self” (the United States of America) and the “other” (the Islamic Republic of Iran) which works as an entering point to the nuclear file. The US has defined and carries on its foreign policy toward the Iranian nuclear issue according to the identitybased approach and a special construct of Iran, within the framework of safeguarding the nuclear nonproliferation regime, hegemonyseeking and unilateralism, threat and militarism based on a number of identity factors, such as Messianism, exceptionalism and enemymaking. To understand the foundations of the US foreign policy it is necessary to analyze the types of its viewpoints and semantic system. Since the positivist methods are unable to do so, interpretive methods could be useful in this respect. As constructivism emphasizes the role of identity and subjective beliefs in defining the interests, policy making and forming the foreign policy conduct, this article makes use of constructivist method.