مقايسه تحليلي سيره رسول خدا(ص) با دوره خلافت در مديريت مجاهدان مسلمان

An Analytical Comparison of Tradition of Islam's Prophet in Management of Muslim Warriors with Caliphs' Era

سيره رسول خدا(ص) در مديريت مجاهدان مسلمان و مقايسه آن با دوره خلفا، يكي از مهم‌ترين مباحثي است كه سزاوار بررسي‌هاي عميق و چند سويه است. بررسي و تبيين دقيق اين موضوع مي‌تواند بسياري از ابهام‌هاي تحولات بعدي تاريخ صدر اسلام، به ويژه علل بروز فتنه‌هاي دوران خلافت امام علي(ع) را روشن كند. اين مقاله به شيوه مقايسه‌اي و تحليلي و با استناد به منابع اصلي و با هدف تبيين سيره رسول(ص) در جنگ‌ها و مديريت مجاهدان اسلامي و مقاسيه آن با رفتار خلفا، در صدد پاسخ به اين سؤال است كه تفاوت روش رسول خدا(ص) با خلفا در مديريت مجاهدان مسلمان چگونه بود و نتايج اين دو شيوه، چه تاثيري در آينده جامعه اسلامي گذاشت؟ در سيره رسول خدا(ص)، شاهد مديريت بر اساس نص صريح احكام الهي و عدالت هستيم؛ ­اما در دوره پس از آن حضرت، در مواقعي، اين رويه به برخوردي ناعادلانه و واگذاري امتيازات بر اساس وابستگي و منافع سياسي تبديل شد. در نتيجه، فاصله طبقاتي و تضاد منافع در جامعه اسلامي آشكار شده كه اين زمينه‌ساز بروز فتنه‌هايي همچون جمل، صفين و نهروان بعد از سال 35 هجري شد.

Prophet (Peace be upon him)’s methodology in managing of wars and Muslim warriors in comparison with caliphs' period is one of significant discussions which requires fundamental and multidimensional investigations. Comparison of Prophet (Peace be upon him)’s management of wars and Muslim warriors with three first caliphs is one of the substantial subjects that its study and explanation can not only solve many of subsequent uncertainties of changes in early history of Islam but also clarify intrigues of Imam Ali’s caliphate. This essay tries to investigate the Prophet of Islam (Peace be upon him)’s methodology in wars and management of Muslim warriors in comparison with the caliphs' policies based on original references and comparativeanalytical approach. The main questions of present research are: what is the difference between Prophet of Islam (Peace be upon him)’s methodology and caliphs in managing wars and Muslim Warriors? And what were the effects of these two different policies on future of Islamic society? It seems that Prophet (Peace be upon him)’s methodology was based on commandments and justice. However, during the periods of Caliphs, this procedure became based on unfair treatment and giving privilege according to interests during Caliphs' era. Consequently, such procedure not only led to the turning of Islamic society into class system and conflict of interests but also resulted in emerge of intrigues including Jamal, Saffeyn and Nahravan wars that took place after 35 A.H.