اختلافات كليساهاي آلبان و ارمني در دوره صفويه

alban,

آلبان‌ها و ارامنه و گرجي‌ها، سه قوميت عمده ساكن در قفقاز جنوبي، بعد از ظهور مسيحيت در زمره پيروان مسيح(ع) قرار گرفتند و به دنبال آن، به زودي كليساهاي آلبان و ارمني و گرجي تأسيس شد. اين سه كليسا در عين قرابت با يكديگر، داراي اختلافات فراواني بودند. وجود چنين اختلافاتي براي حفظ ثبات و بقاي هر يك از اين كليساهاي همسايه لازم و ضروري مي‌نمود. اين اختلافات در نزد دو كليساي آلبان و ارمني بيشتر بود. اسلام آوردن بسياري از آلبان‌ها و تبديل شدن جمعيت ايشان به يك اقليت، خطر استحاله كليساي آلبان به كليساي ارمني را باعث شد. بسياري از ناظران خارجي غيرآلبان و غيرارمني هيچ گاه به تفاوت اين دو كليسا توجه نكرده و از هر دو، با نام كليساي ارمني ياد كرده‌اند. اين پژوهش ضمن بررسي پيشينه اختلافات دو كليساي مذكور در طول تاريخ، با تكيه بر منابع كتابخانه‌اي و اسنادي و به شيوه توصيفي‌تحليلي، به مطالعه اين اختلافات در دوره صفوي پرداخته است. نتايج حاصل از پژوهش نشانگر اين واقعيت است كه در دوره صفويه، آلبان‌هاي مسيحي هنوز به طور كامل در ميان ارامنه مسيحي مستحيل نشده بودند؛ پس اختلافات ايشان در قالب تأكيد آلبان‌ها بر جدايي از كليساي ارمني، تبعيت نكردن آلبان‌ها از اسقف كليساي جامع ارمني اوچميادزين و پرداخت وجوهات شرعي‌شان به كليساي جامع آلبان گانزاسار نمود داشت.

Iran, in the early tenth century, has undergone political, social, economic changes. These transformations, which pioneered the Safavids into the modern era, gradually surfaced when Safavid dynasty rose to power with King Esmaeil I in 907 Hejri. Researching the Safavid era requires that cultural and artistic issues of the period be paid ample attention. That is because the royalty of this dynasty has held the art and artists significant and most kings and princesses of the period are considered either artists or patrons of the art. The courts in Harat, Mashad, Shiraz, Ghazvin, Tabriz and Isfahan were the active artistic circles and each core political conditions heralded the artistic production of precious value in various fields. The court and the royal library in the significant town of Mashad was ruled by an artistic princess, Abolfath Soltan Ibrahim Mirza, who succeeded to make the town a wellknown artistic center for about two decades. A scienceloving, artistic patron and himself an artist, he encouraged and patronized artists in various fields such as calligraphy, painting, illumination and music during his reign in Mashad. Through his measures, he transformed Mashad Royal workshop into a significant artistic center in Safavid era.