فرايند تاريخي تشكيل حكومت ايلخاني و ايرانمداري هلاكو خان

هلاكو پس از پيروزي هاي بزرگ در ايران و بين النهرين و تابع ساختن آسياي صغير و ارمنستان حكومتي دودماني در سرزمين هاي مفتوحه پديد آورد كه درآغاز تابع صوري دربار مركزي مغول بود و بتدريج به استقلال كامل سياسي دست يافت. تاسيس حكومت ايلخاني و فرمانروايي آن بر ايران، پس از سقوط عباسيان از منظر فرايند تكامل هويت سياسي ايران بيشتر مورد توجه قرار گرفته است. با اين حال چگونگي تاسيس حكومت ايلخانان موضوعي است كه نيازمند بررسي و بازبيني دوباره است. در بسياري پژوهش هاي تاريخي عمدتا تاسيس حكومت ايلخانان را بر پايه روايت تاريخنگاري ايراني دوره مغول در چارچوب ماموريت هلاكو خان به سوي غرب و با اجازه و هماهنگي دربار مركزي مغول بيان كرده اند، اما برخي پژوهشگران نيز با ديده ابهام و پرسش به اين نظر پرداخته اند. از اين روي اين مقاله با عنوان «فرايند تاريخي تشكيل حكومت ايلخاني» با چنين رويكردي به روش توصيفي و تحليلي به بررسي فرايندي تاريخي مي پردازد كه در آن هلاكو خان در قامت خانزاده اي جهانگشاي به فرمانروايي با دعوي جهانداري تبديل شد و در متون تاريخنگاري ايراني در سيماي پادشاهان اسطوره اي و باستاني ايران معرفي شد. بدينسان اين مقاله پس از مقدمه به بررسي موضوع در چارچوب اوضاع ايران در آستانه لشكركشي هلاكو خان، اهداف لشكركشي هلاكو به سوي غرب، بازتاب اهداف جهاندارانه ماموريت هلاكو به سوي غرب در تاريخنگاري ايراني، مرگ منگو قاآن و پيامدهاي آن در ايران، شكست عين جالوت و فرمانروايي هلاكو بر قلمرو باستاني ايران و پايان شكست ناپذيري مغولان و نگرش ايرانمداري هلاكو مي پردازد.