پديد آورندگان :
نادري شهاب، محبتعلي نويسنده موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور,سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران,ايران , , جبلي، مريم نويسنده موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور,سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران,ايران , , جعفري، علي اشرف نويسنده موسسه تحقيقات جنگلها و مراتع كشور,سازمان تحقيقات آموزش و ترويج كشاورزي تهران,ايران ,
كليدواژه :
نگهداري بذر در فراسرد , گونه در معرض خطر , گونه جنگلي , ملج , Ulmus glabra
چكيده فارسي :
ملج HudsonUlmus glabraگونۀ درختي است كه در ايران در جنگل‌هاي شمالي رويش دارد و به‌دليل دامنۀ محدود اكولوژيك، استفادۀ بي‌رويه از چوب آن و ابتلا به بيماري مرگ نارون در معرض خطر است. به‌منظور بررسي امكان نگهداري بلندمدت بذر اين گونه در شرايط فراسرد (Cryopreservation) و بررسي رشد بذور فراسردي در شرايط آزمايشگاه و گلخانه، بذر اين گونه از رويشگاه طبيعي آن در استان گلستان جمع‌آوري شد. براي تعيين بهترين پيش‌تيمار به‌منظور ذخيره‌سازي بذر در شرايط فراسرد يا برودت 196- درجة سانتي‌گراد، سه پيش‌تيمار شامل آبگيري، ويتريفيكاسيون و گليسرول 30 درصد همراه با شاهد آزمايش شد. بذرهاي تيمارشده به‌مدت يك هفته، يك ماه و يك سال در شرايط فراسرد يا درون نيتروژن مايع نگهداري شدند. بذرها پس از خروج از شرايط فراسرد، در شرايط آزمايشگاه و گلخانه آزمايش شدند و تعدادي از صفات مرتبط با جوانه‌زني و استقرار در گلخانه بررسي شد. پيش‌تيمارهاي آبگيري، ويتريفيكاسيون و گليسرول 30 درصد در حفاظت از بذر ملج در شرايط فراسرد داراي اثرهاي متفاوتي بودند و بهترين پيش‌تيمار، آبگيري بذرها (Desiccation) بود. بنابراين بذر اين گونۀ مهم جنگلي را مي‌توان از عرصه‌هاي مختلف جمع‌آوري و نسبت به نگهداري بلندمدت ژرم‌پلاسم آن اقدام كرد.
