تحليل فضايي روابط شهرهاي كوچك با حوزه نفوذ (مطالعه موردي: بخش گهواره)

Spatial Analysis of Small Cities Relationship with the Influenced Area (Case Study: Gahvareh Dsitrict)

در اين پژوهش به تحليل نقش شهر كوچك گهواره در نظام شبكه شهري استان و تأثير آن در توسعه و تثبيت حوزه نفوذ خود و فضاي پيراموني براي تمركز خدمات پرداخته شده است. هدف اصلي اين مطالعه، بررسي نقش، روابط و وابستگي‏هاي فضايي شهر گهواره در روستاهاي پيراموني است. نوع پژوهش حاضر، «كاربردي توسعه‌اي» و روش بررسي آن سيستماتيك «توصيفي تحليلي» و پيمايشي است. شهر گهواره در سال 1375 داراي جمعيّتي معادل 5142 نفر كه در سال 1385 به 4918 نفر رسيد كه داراي نرخ رشد منفي (55/0) و در سال 1390 به 4619 نفر با رشد منفي (24/1) رسيده است كه ضريب كشش‌پذيري منفي در دهه‏هاي اخير نشان ضعف شهر در جذب جمعيّت، نگهداشت جمعيّت و تعادل و توسعه منطقه‏اي خود است. در بررسي روابط فضايي شهر گهواره با فضاي پيراموني، روابط اقتصاديداراي ميانگين (31/3)، روابط خدماتي(22/4)، روابط تكنولوژيكي(44/1)، روابط آموزشي(88/3)، روابط سياسي اداري و سازماني(76/3)، تحرّكات جمعيّتي(81/3)، روابط اجتماعي (60/2) و روابط فرهنگي (99/2)بوده است كه روابط خدماتي شهر گهواره بيشترين ميانگين را به خود اختصاص داده است. روابط فضايي شهر گهواره با فضاي پيراموني، روابط اقتصادي با نسبت 13/0، روابط آموزشي 22/0، روابط تكنولوژيكي 02/0، روابط خدماتي 23/0، روابط سياسي اداري و سازماني 16/0، تحرّكات جمعيّتي 14/0، روابط اجتماعي 07/0 و روابط فرهنگي 03/0 را به خود اختصاص داده‌اند. نتايج آزمونtبراي مجموع شاخص‌هاي مورد استفاده نشان‏دهنده ميانگين شاخص‏هاي روابط فضايي در بخش گهواره كه در روابط تكنولوژيكي، تحرّكات جمعيّتي، روابط اجتماعي و فرهنگي در سطح پايين‏تري از ميانگين قرار گرفته است.

The present study tries to evaluate the relationship and spatial dependence of the surrounding villages. The paper is a kind of, applied developmental one using cross – sectional systematic methods and survey. The population of the district was 5142 people in 1996 decreasing to 4,918 people in 2006 having a negative growth rate (0.55). Besides, it decreased to 4619 in 2011 having a negative growth (1.24). The spatial relationships of the cradle with the surrounding environment show that the economic relations have a mean of (3.31), service relationships with the mean of (4.22), technological relations with the mean of (1.44), educational relations with the mean of (3.88), politicaladministrative and institutional relations with the mean of (3.76), population movements with the mean of (3.81), social relations with the mean of (2.60), cultural relations with the mean of (2.99) while the service relations in the cradle allocate the mean to themselves. Spatial relationships of Gahvare have allocated economic relations with a ratio of 13.0, 22.0 educational relations, relationships, manufacturing, 02.0, 23.0 service relations, political relations of enterprise 16.0, 14.0 population movements, social relations and cultural ties 03.0 to 07.0 respectively. Ttest results for all indices indicated the average index of spatial relationships in the cradle of the technological relationships, population movements, social and cultural relations at a lower level than the average.