فرهنگ دفاعي ج.ا.ايران، مباني و مولفه ها (با تاكيد بر انديشه هاي دفاعي فرماندهي معظم كل قوا)

براي مدت زمان طولاني فرهنگ از نقش و جايگاه محدودي در مطالعات امنيتي برخوردار بود. اين امر تا زماني ادامه بافت كه تمايل به بهره گيري از قالب هايي همانند فرهنگ راهبردي براي تبيين رفتار دولت ها مطرح گرديد. فرهنگ راهبردي، بخشي از فرهنگ سياسي يك جامعه است كه بر اثر گذاري گزاره هاي فرهنگي در عرصه امنيتي دلالت دارد. به موازات - چنين روندي، چارچوب هاي ديگري مانند فرهنگ دفاعي در ارتباط با تحليل اثرگذاري انگيزه ها، منافع و انگاره هاي فرهنگي بر رفتار دفاعي كشورها مطرح شد در اين مقاله به موضوع فرهنگ دفاعي پرداخته و آن را در خصوص ج.ا.ايران و به ويژه انديشه ها و آراي فرماندهي معظم كل قوا (مدظله العالي) عملياتي مي كنيم. بر اين مبنا، پرسش اصلي اين نوشتار آن است كه مباني و مولفه هاي موثر بر شكل گيري و تكوين فرهنگ دفاعي ج.ا.ايران كدام هستند؟ در مقام پاسخ به اين پرسش، فرضيه مقاله حاضر اين است كه: «با توجه به شكل گيري فرهنگ دفاعي ج .ا.ايران در چارچوب گزاره هاي مكتب دفاعي و امنيتي اسلام و آموزه هاي فقه شيعي از يكسو و فرهنگ ملي و تمدني ايران از سوي ديگر، بررسي مباني و ويژگي هاي چنين فرهنگي نيز بايد به موازات چنين گزاره هايي مورد توجه قرار گيرد». مقاله حاضر با بهره گيري از روش توصيفي و استفاده از روش كتابخانه اي در گردآوري اطلاعات، در پي پاسخ به پرسش طرح شده مي باشد. نشانه هاي كارايي عملي فرهنگ دفاعي ايران را نيز ميتوان در پرتو مديريت چالش هاي متعدد دفاعي و امنيتي دهه اول انقلاب، دفاع مقتدرانه در هشت سال دفاع مقدس، صدور انديشه مقاومت در برابر نظام سلطه و الهام بخشي به جريان هاي اسلامي مختلف مورد ملاحظه قرار داد.