فعاليت لايزوزيم سرم خون و موكوس پوست ماهي سفيد درياي خزر (Rutilus frisii) در اكوسيستم آب لب شور و آب شيرين

Lysozyme activity in blood serum and epidermal mucus of Rutilus frisii in brackish and freshwater ecosystems

ماهي سفيد اگر چه يكي از ماهيان اقتصادي درياي خزر است، اما مطالعات اندكي روي سيستم ايمني اين ماهي در محيط هاي طبيعي و در هنگام مهاجرت بين آب لبشور دريا و آب شيرين متمركز بوده است. در اين مطالعه تعداد 23 قطعه ماهي (12 ماده، 11 نر) از درياي خزر (متوسط شوري ppt 3/0 ± 52/7 ± 9/8 pH=2/0) و 23 ماهي (12 ماده، 11 نر) از رودخانه خشكرود (متوسط شوري ppt11/. ، 7/8 pH=) از مهر 1390 تا شهريور 1391 صيد شدند. تغييرات پاسخ ايمني غيراختصاصي بدن ماهي سفيد درياي خزر (Rutilus frisii) در دو جنس نر و ماده تحت تاثير مهاجرت بين محيط شور و شيرين و تاثير آن بر فعاليت لايزوزيم سرم خون و موكوس پوست ماهي بررسي شد. سنجش لايزوزيم با اثرگذاري بر سوسپانسيون باكتري Micrococcus lysodiekticus، بر اساس كاهش جذب نوري و با دستگاه الايزاريدر اندازهگيري شد. اختلاف معنيداري در فعاليت لايزوزيم سرم خون به عنوان يكي از اجزاي ايمني غيراختصاصي در دو جنس نر و ماده مشاهده نشد، در حالي كه فعاليت لايزوزيم با تغييرات شوري از محيط دريا به رودخانه به طور معني داري كاهش يافت (05/0>P ). بيشترين فعاليت لايزوزيم (U/mL/min) در دريا (03/7± 09/39) و كم ترين آن در رودخانه (36/1± 75/7) مشاهده شد. از طرف ديگر، فعاليت لايزوزيم در موكوس پوست جنس ماده، از محيط دريا به رودخانه افزايش يافت (05/0> P) و بيشترين مقدار در رودخانه (02/7 ± 45/145) و كم ترين مقدار در دريا (53/16 ± 55/101) مشاهده شد. نمونه برداري از موكوس پوست جنس نر ميسر نشد، زيرا در زمان ورود ماهيان نر به رودخانه، توبركولهاي توليدمثلي كاملاً شكل گرفته بود و موكوس ترشح نشده و يا مقدار آن بسيار اندك بود. اين مطالعه ارتباط مؤثر فعاليت لايزوزيم با تغييرات محيطي مثل شوري آب را كاملاً نشان داد. ارتباط معني داري با اختصاصات داخلي ماهي مانند جنسيت مشاهده نشد. نتايج نشان داد كه فعاليت لايزوزيم در موكوس پوست بسيار بيشتر از فعاليت آن در خون ماهي سفيد است.