معناي فضاي شهري در دو طيف مسلمان و يهودي

Meaning of Urban Space between Muslims and Jews

بحران مكان به مفهوم بحران معني اجتماعي از فضا و زمان، از بارزترين مشكلات شهرسازي معاصر است. بحراني كه در ايجاد فضاهاي شهري فاقد هويت، فاقد تاريخ و ارتباط تبلور يافته است. معنا هم مولود واقعيت مادي و هم، زاده ذهن فرد است و دين به عنوان يكي از اصلي‌ترين مولفه‌هاي سازنده اسكيماي فرد در ادراك و معنادهي به فضاهاي شهري نقشي موثر ايفا مي‌كند. اين پژوهش پس از تدوين چارچوب نظري به وجوه افتراق يا اشتراك معناي فضاي شهري در دو طيف مسلمان و يهودي مي‌پردازد؛ تا فرضيه پژوهش را مبني بر اينكه معناي دريافت شده از فضاي شهري در دو طيف مسلمان و يهودي با هم تفاوت هايي دارند را مورد سنجش قرار دهد. به اين منظور، محله جوباره اصفهان كه از ديرباز محل همزيستي مسلمانان و يهوديان بوده، انتخاب شد. پژوهش ميداني با آزمون افتراق معنايي و با تكنيك حضور در محل، صورت گرفت. در آزمون افتراق معنايي از كلمات كه معمولاً صفات دوقطبي هستند، براي درك و شناخت معاني تداعي شده استفاده مي‌شود. داده‌هاي به دست آمده در اين مرحله به شيوه آمار توصيفي (نمودار صفات دوقطبي) و آمار استنباطي (آزمون من- ويتني) با نرم افزار SPSS 19 تجزيه و تحليل شده اند. نتايج زير از پژوهش نظري و ميداني استنتاج شد: - بين دين و معناي فضاي شهري ادراك شده در حالت كلي (مجموع جز فضاها) رابطه معناداري ديده نشد، اما در مورد جز فضاها، تاثير مولفه دين بر معناي ادراك شده، قابل توجه بود. - طيف يهودي غالباً جز فضاهاي شهري را پويا، زشت و تكراري ادراك نمودند و فقط به كانون هايي متعلق به اجتماع يهوديان مانند فضاي اطراف كنيسه‌ها علاقه نشان دادند. - مسلمانان جز فضاهاي شهري مورد مطالعه را داراي احساس سكون، زيبا و متنوع ‌دانستند و دلبستگي بيشتري به فضاهاي شهري چون پارك و بازار، نشان دادند.